سیاست

تنها گزینه موجود برای چنین شرایطی گفت و گوی همه ی نیرو های اپوزیسیون برای ، تشکیل شورا، مجلس یا ... (هر اسم دیگری) است که بتواند قبل از فروپاشی جمهوری اسلامی شکل بگیرد و سیستم نو توسط چنین جبهه ای جایگزین شود تا آینده کشورمان با اتکا به اکثریت نیروهای ملی و دمکرات رقم خورد.

همه از داخل و خارج از کشور بر ضرورت اتحاد اپوزیسیون و احزاب و گروه های و شخصیت های سیاسی تاکید دارند ولی گویی کسی نمی شنود. تشکل های جمعی و کنشگران فردی، بیشتر به دادن اعلامیه و تکرار کلامی حمایت خود از مطالبات و مبارزات مردم دست می زنند ولی نیاز حرکات اعتراضی توده ای، یعنی برخوردار شدن از شعار و برنامه سیاسی و برآمد چهره های رهبری  پاسخی نمی گیرد. علت چیست؟ 

برای آنکه این حرکتهای مطالباتی و اعتراضی که حق طبیعی و قانونی شهروندان است نتیجه بخش بوده و دستاورد داشته باشند، نیازمند سازماندهی، برنامه ریزی، تداوم، استمرار و انسجام اند. تجارب سال های گذشته از جمله دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸ و ... تجارب گرانقدری هستند که کمبود این پارامترها را با خود حمل می‌کنند. بهره گیری از این تجربه ها در راستای رفع کمبودهای آن یک وظیفه همگانی است

فراگیری اعتراضات اجتماعی چه به لحاظ پسزمینه مادی‌ و چه بخاطر تغییراتی که در مناسبات جامعه و حکومت پدید آمده‌، حاکی از روندی برگشت ناپذیر است. روندی همه شمول که اگر تا چندی پیش در پی هر رخداد اعتراضی از سوی قشر و صنفی معین، سئوال مربوط به دوام داشتن یا نداشتن آن را پیش می‌آورد، اکنون اما چنان حالت عمومی به خود گرفته که باید سراغ باقیمانده‌هایی را رفت که هنوز به این روند نپیوسته‌اند! کارگران، کشاورزان، آموزگاران، بازنشستگان، مالباختگان، پرستاران، کارکنان و ... 

خيابان در استراتژی گذار از استبداد به دموکراسی جايگاه ويژه دارد. در مبارزه با استبداد حاکم، جايگزينی برای خيابان  وجود ندارد. نه فضای مجازی و نه صندوق های رای نمی توانند جايگزين آن شوند. در عين حالی که هر کدام از ان ها نقش بس مهمی در اين روند دارند. تجربه گذر به دموکراسی در تعدادی از کشورها مويد اين امر است. در برخی کشورها، خيابان صندوق رای را بر حکومت ديکتاتور تحميل کرده و آن را به عقب نشينی و پذيرش حق رای مردم وادار ساخته است. در انقلاب های کلاسيک، اصقلاب ها، بهار عربی، جریان برچیده شدن دیوار برلین و در خيلی از تحولات سياسی دموکراتيک، خيابان نقش تعيين کننده داشت. 

موضوع فقط واقعه مشهد و ترکش‌های تبلیغاتی آن نیست، بلکه برخورد سیستماتیک حکومتی با مهاجرین افغان است که از چند هفته گذشته به اینسو، رو به تشدید گذاشته و افغان ستیزی را در چندین منطقه کشور گسترش داده است. قبل از همه هم، اقدام وزارت کشور و نهادهای تحت فرمان آن در زمینه اخراج هزاران تن از افغان‌ها در روزهای گذشته بوده که غالباً با زور و اعمال وحشیانه همراه بوده است. طوری که مقامات حکومت طالبان با اعلام اینکه ماموران ایرانی گروه وسیعی از افغان‌ها را با زور و خشونت به افغانستان فرستاده‌اند، اعتراض کرده‌اند.

هنگامی که مصالحه در دستور قرار گیرد، و این لحظه، مانند تمامی جنگ ها، در این جنگ نیز فرا خواهد رسید، پرسش بالا در باره قتل عام و مذاکره، مطرح خواهد شد. مصالحه در این جنگ،  مانند تمامی آشتی ها در جنگ های دیگر، شامل امتیاز دادن ها و چشم پوشی کردن ها نیز خواهد بود. آیا با وجود بی رحمی های وحشتناک و تکان دهنده جنگ، زلنسکی، قادر خواهد شد، سازش کند  و به مردم اوکراین پیمان آشتی را بقبولاند؟

ورزشکاران و قهرمانان که در اوج محبوبیت و شهرت قرار دارند، وظیفه و مسئولیت بیشتری در دقاع از حقوق مردم دارند و نباید فراموش کنند جوانانی که در جامعه مورد ستم و تبعیض قرار می‌گیرند و زنانی که اجازه وروذ به ورزشگاه‌ها را ندارند، همان جوانانی هستند که عکس‌های شما زینت بخش خانه هایشان است؛ در پیروزی شما اشک شوق می‌ریزند و در شکست شما افسرده و غمگین می‌شوند؛ اکنون این زنان هموطن و علاقمند به ورزش که به‌خاطر حضور در ورزشگاه تا بتوانند با تمام علاقه شما را تشویق کنند، این‌گونه با بیرحمی مورد هتاکی و فلفل پاشی قرار می‌گیرند.

نیروهای مدافع صلح باید تلاش کنند که در جهت تنش زدائی از مناسبات بین کشورها راه  بازگشت بر سر میز مذاکره و حل مناقشات روسیه و اوکراین، از طریق نهادهای بین المللی را فراهم نمایند. سازمان ملل متحد در عین دفاع از حق حاکمیت اوکراین، جا دارد که راه گفت‌و‌گوهای دیپلماتیک را هموارتر سازد.

پوتین در سخنانش،  اعلام کرد که روسیه از طریق اوکراین، با غرب، مقابله می کند، که هدف ایده آل و خطاکار اصلی است از مشکلات مرتبط با مجازات ها تا  جریان یافتن پناهنده ها. او از خودش حتی پرسش طرح می کند : «مسئول میلیون ها مرگ از گرسنگی در فقیرترین کشورها بعلت قحطی مواد خوردنی کی خواهد بود»؟ البته غرب و نه آن که جنگ را برانگیخته است.

وفاداری جمهوری اسلامی به روسیه را تا چه انداز می توان محک زد؟ آیا تا پایان خواهد رفت و وقعی به تبعات سیاست خود نخواهد گذاشت؟ یا اینکه در مقابل افکار عمومی و فشارهای اقتصادی و حتی خطر حمله نظامی اسرائیل به مراکز و تاسیسات اتمی و نظامی ایران حکومت را وادار خواهد کرد که به میز برجام برگردد و اینبار مستقیما با آمریکا وارد مذاکره شود. 

بدون افتادن بدام تئوری توطئه، که گویا تمام اختلافات جهان برای تضعیف غربیان برانگیخته می شوند، یک فضای بین المللی به‌شدت خطرناک شکل گرفته است. امریکائیان، این بار نسبت به شلیک موشک های سپاه پاسداران واکنش نشان ندادند، در حالی که قبلا در این‌گونه موارد، پاسخ می دادند، آن ها شرایط بین المللی خطرناک را در نظر گرفتند. بدون تردید، موشک باران سپاه، آخرین اقدام تحریک کننده نخواهد بود. 

جمهوری اسلامی و در راس آن خامنه‌ای تاکنون فرصت‌های زیادی را برای پایان دادن به تحریم‌های ویرانگر اقتصادی از بین برده اند و سا‌ل‌های سال شرائط فلاکت‌باری را بر مردم ایران تحمیل کرده‌اند. این بار نیز تمکین آن‌ها در برابر شروط جدید روسیه و دنباله‌روی از سیاست مسکو با هر بهانه‌ای، می‌تواند خسارات هنگفت دیگری را بر مردم ما تحمیل نماید. با تمام قوا باید با این سیاست مقابله کرد و به دخالت روسیه در امور مربوط به ایران خاتمه داد. سیاست خارجی متوازن، بی‌طرفانە، صلح آمیزی را کە متضمن استقلال کشور و احترام بە حق حاکمیت همە کشورهای جهان باشد، جایگزین سیاست‌های مخرب کنونی جمهوری اسلامی نمود.

رابطه جمهوری اسلامی با روسیه، اساساً نه مبتنی بر نیازهای سازنده و اثباتی طرفین به یکدیگر که بر پایه اشتراک در مخالفت سیاسی با دیگران نهاده شده است. در موضوع دکترین ملی، این نهایت کوته بینی است. "ولیکا روس" و ولایت فقیه که در عرصه اقتصاد، عمدتاً حول محور صدور نفت و گاز می‌چرخند، اتفاقا بیشتر رقیب استراتژیک یکدیگرند تا که شرکایی پایدار برای هم باشند! مناسبات هر روز چفت‌تر آنها، در اساس بر خصومت مشترک با آمریکا بنا دارد و فزونتر در سیاست است تا اقتصاد که کاربرد پیدا می‌کند.

این جنگ، یک فاجعه همه گیر است. بدیهی است اوکراینی ها هستند که توان آتشباری روسی ها را باید لمس کنند. لیکن این اختلافی است که برای ما جهان را عوض و عصر را تغییر می دهد: پوتین یک خطای غیر قابل جبران را مرتکب می شود،  جهان  در جنگ سرد جدیدی گرفتار می شود که  عبور از آن سال ها زمان می برد.

بر پایه امنیت جهانی برای همه جهان، موضع درست اونیورسال، انترناسیونال، رئال در قبال این بغرنجی حالا باز بغرنج‌تر شده و نیز به عنوان رویکرد یک ایرانی چپ دموکرات مدافع صلح، به باور من چنین است: همراهی با محکومیت جهانی تجاوز روسیه به اکراین، تقبیح ناتو در تبدیل این کشور به زرادخانه تسلیحاتی، انتقاد از تعلل‌های دیروز پوپولیسم راست اکراین و حامی غربی آن در اجرای توافق مینسک – ٢ و بی اعتنایی امروز روسیه متجاوز به مبنا بودن آن، همسویی با فشار به روسیه برای ترک خاک اکراین و به رژیم کیف تا در قامت کشوری فدرال دموکرات پای مینسک – ٢ بنشیند.

چپ دموکرات ایران از جمله در نقد قاطع عقب ماندگی‌های زیانبار منعکس در "بیانیه مشترک" و همانندهایش از یکسو و برخورد حمایتی توام با انتقادات از نگاه "بیانیه تحلیلی" مانندها از سوی دیگر است که خواهد توانست سهم خود در رابطه با شکل‌گیری وسیع‌ترین اتحاد ملی در راه آزادی و دموکراسی برای گذر از استبداد دینی را ادا کند. تنها با شکل گرفتن چنین نیرویی است که مردم ایران خواهند توانست هم کشور را از چنگال جمهوری اسلامی بیرون بکشند و هم بجای فرو رفتن در باتلاق ستیز نالازم با این یا آن کشور، از موجودیت و رشد خود در برابر هر امپریالیسم و هر آزمند دیگری سرفرازانه پاسداری کنند.

شرط مقدم در اثبات خود به عنوان دموکرات مخصوصاً از سوی آنانی که متعلق به نظم دیکتاتوری سابق هستند، ترک رفتار طلبکارانه در قبال جامعه است. اینان پیش از همه باید برای خود و دیگران روشن کنند که انقلاب پیش از آنکه صورت گرفتنی باشد، انجام شدنی است. انقلاب ۵٧ نه نزول از آسمان بود و نه که بر اثر توطئه حامیان غربی شاه راه افتاد، بلکه پیش از همه به این علت رخ داد که شخص شاه دیکتاتور و دستگاه مجیزگوی او طی سال‌ها زورگویی، مصالح آن را در بطن جامعه فراهم می آوردند. رفتار شاهانه، تحقیر ملت بود و انقلاب، واکنش ملی علیه این تحقیر؛ منشاء تاثیر فریب نیز، همانا فریبکاری‌های خود رژیم.

در کانون صف بندی‌های جاری در جهان، پرسش محوری باید این باشد و پرسیده شود که چپ پایبند به آرمان و دارای حس مسئولیت واقعی نسبت به مردم خود را در کدامین رویکرد باید نشان دهد و ملاک تشخیص در این زمینه اصولاً چیست؟ چپ بودن آیا به اینست که در پرتو نگرشی قطبی و بخاطر مخالفت با فلان قطب جهانی، جانب قطب دیگری از دنیا را گرفت یا که در پرهیز از قطبی نگری برای کشورش، سیاستی متوازن و مناسبات سازنده با همه اقطاب را خواست؟ اولی چه بداند و چه نداند و چه بخواهد یا نخواهد عملاً در انطباق با مشی "رو به شرق" جمهوری اسلامی گام می‌زند و مشوق تولید "سردار سلیمانی"هاست، دومی اما سیاست متفاوت دانستن جمهوری اسلامی و ایران را دارد.

ما انتظار نداریم که اول مردم رژیم را سرنگون کنند و بعد ما وارد صحنه شویم. این نحوه برخورد به نگاه نیروهای اپوزیسیون ایران که با خشن ترین نوع سرکوب از فعالیت در داخل کشور محروم شده‌اند، ساده کردن مسئله است. ما خود را چیزی جدا از مبارزاتی که مردم ایران طی چهار دهه‌ی گذشته انجام داده اند و می دهند، نمی دانیم؛ فعالیت سیاسی در کشور ما همواره پر هزینه بوده و هست. ما این هزینه‌ها را داده‌ایم و الان هم می‌دهیم. ما مجبور به استقرار در خارج از کشور شده‌ایم. اما از هیچ تلاشی برای برون‌رفت کشورمان از بن‌بستی که جمهوری اسلامی ایجاد کرده‌است، فروگذار نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. ما در کنار مردم همین الان هم در میدان مبارزه فعال هستیم. در جهت تقویت جنبش‌های مدنی و اعتراضی مردم می کوشیم.

در مورد آبتین هم عملاً سنت حذف عمل کرد. او و خانواده‌اش چه اندازه از زندانبان خواست تا حق انسانی وی برای قرار گرفتن زیر نظر پزشک متخصص و امکانات لازم درمانی را رعایت کند؟ چه هشدارهایی که در رابطه با وضعیت اضطراری مرگبارش، خانواده و دوستان او، جامعه هنری و مدافعان حقوق بشر به حکومتی‌ها ندادند؟ اما تصمیم کلیدداران زندان بی اعتنایی محض به همه این درخواست‌ها و هشدارها بود ولو به قیمت مرگ هنرمند آزاد و مسئولی تمام شود که تا واپسین دم از اعتراض مدنی مداوم خود به تبهکاری‌های نظام حاکم دست نشست. نام این اگر قتل نیست پس چیست؟

در آغاز دهه چهل بود که اعتصاب سراسری معلمان کشور بحران سیاسی در کشور را به تحول سیاسی فرارویاند و در انقلاب بهمن بود که اعتصاب آموزگاران پابپای اعتصاب کارگران نفت، دولت را فلج کرد و دانش آموزان را به خیابان‌ها کشاند. در این دوره نیز اموزگار جزو راویان اجتماعی و سیاسی مهم کشور است و چه بسا مهم‌تر از هر وقت دیگر. اعتصاب معلمان حرکتی بسیار با اهمیت در جنبش اجتماعی – سیاسی کشور است که جدا از افت و خیزهایش می‌تواند مهر و نشان خود را بر روند تحولات بکوبد.

گسترش محدودیتهای زمانی و موضوعی پیش بینی شده در برجام بر فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی از سوئی و از سوی دیگر رفع تحریمهای هسته ای، عادی سازی روابط اقتصادی و تجاری امریکا و اروپا با ایران با تضمینهای معین، راه حل "مطلوب ممکن" همۀ طرفهاست. اگر این راه حل را "پلان آ"ی تمامی طرفهای درگیر بدانیم، "پلان ب" ای در چارچوب آنچه می خواهند، وجود ندارد. برای پلان ب، یعنی پلانی در صورت عدم توافق، نه جمهوری اسلامی در موقعیت تحمل بی زمان تحریمهاست، و نه امریکا در صدد بازگشت جنگی به خاورمیانه.

* حکومت واهمه داشت که روز جمعه اين هفته گردهمائی بزرگتر از هفته قبل برگزار شود. به همين خاطر دست بکار شد و شورای ميرآب و آب بر را وادار کرد که پايان گردهمائی را اعلام کند. ولی بخشی از کشاورزان حاضر نشدند که محل را ترک کنند. سرکوب گران چادرها را آتش زدند و روز جمعه به سرکوب گسترده مردم روی آوردند و به سوی مردم گاز اشک آور و گلوله های ساچمه ای شليک کردند. گفته می شود که بيش از ۲۰۰ نفر دستگير و عده زيادی زخمی شده آند. بگفته پزشگ يکی از بيمارستان های اصفهان، ۷۰ زخمی در بيمارستان بستری شده و تعدادی از آن ها بينائی خود را از دست داده اند.

کميسيون روی پيشنهادها کار کرد و اکثر آن ها را در سند منظور نمود. در عين حال برنامه‌ی سياسی در اختيار تعدادی از دوستان حزب قرار گرفت و تا جائی که امکان پذير بود، ملاحظان رفقا در نظر گرفته شد. می توان گفت برنامه‌ی سياسی حاصل کار چندين ماهه‌ی کميسيون، بحث و گفتگوها در کنفرانس های پيش از کنگره و نظر و پيشنهادهای اعضا و دوستان حزب است. اين سند به رای کنگره گذاشته خواهد شد. اميد است که سند برنامه سياسی راهگشای حزب در تدوين سياست ها و اتخاذ مواضع سياسی در دو سال آتی باشد.

ما با توجه به ضرورت تغییرات اساسی در کشور، در جهت رسیدن به وسیع‌ترین همگامی و توافق برای گذار از جمهوری اسلامی تلاش می‌کنیم. ما در عین تاکید بر ایجاد ثقلی از نیروهای جمهوریخواه سکولار و دموکرات و مخالفت صریح با هرگونه دخالت خارجی و آلترناتیو سازی توسط دولت‌های خارجی، می‌کوشیم با ایجاد زمینه‌ی توافق و تفاهم بر سر اصول دموکراسی از جمله پلورالیسم، انتخابات آزاد، قضاوت صندوق رای و تشکیل مجلس موسسان برای تدوین قانون اساسی بين نیروهای سیاسی کشور، راه گذار خشونت پرهیز از جمهوری اسلامی را هموار سازیم.

چند دستگی در قدرت کابل را، هم در طول انواع مذاکرات برای صلح و آشتی می‌شد دید و هم حالا در پسا متلاشی شدن این دولت می‌توان مشاهده کرد. گروه‌های اعزامی از سوی آن به مذاکرات دوحه قطر و آستانه کازاخستان مجموعه‌هایی بودند‌ ناهماهنگ در برابر طالبان‌ای که چون صفی واحد سخن واحد می‌گفتند. کابل کنونی، صحنه مواجهه برنده‌ای متحد با بازندگان متفرق است و بخاطر وضعیت پراکندگی و خصومت‌ها میان خود بعید است در مهار اقتدار طلبی طالبان موفق شوند. اهرم فشار بر طالبان در مقطع کنونی را باید در زهدان توافقات قدرت‌های ذینفع در افغانستان جست و عامل اصلی برای تعیین تکلیف با طالبانیسم را در مقاومت دراز مدت مردمی.

این "انتخابات" نه آغاز جدیدی برای نظام بود و نه نقطه پایانی بر رفتار قدیم آن. ایستگاهی است در وسط‌ راهی که "بیت" ولایی، سودای پیمودن تام و تمام آن را در سر‌ دارد. نقطه عطفی در نقشه‌ای از پیش چیده شده برای ایجاد حکومتی یکدست در نظامی نوعاً تمامیت خواه. همانی که مدتهاست شاهد پیاده شدنش هستیم. نظامی که شرط نمی‌پذیرد؛ چون اگر تن به مشروطه دهد دچار بیگانگی با علت وجودی خویش می‌شود و چرا که با تمکین به شرط و شروط، ولایت دیگر همانی نخواهد بود که هست. رضایت دادن به انتخابات واقعی، برای ولایت اولی الامر، پذیرش انقراض است!

این ایران ولایی اما، ایران دیگری در بدیل خود دارد. ایران دی ماه ۹۶، مرداد ۹٧، آبان ۹٨، شوک ملی در پی ساقط کردن هواپیمای مسافربری طی همین سال ۹٨، سال سراسر اعتصاب و اعتراض ۹۹ و اینک به سال ١٤٠٠ در برآمد خود برای تحریم ملی "انتخابات" حکومتی در خرداد ماه، اعتصاب ۶٠ هزار کارگر صنعت نفت و گاز و خوزستان تشنه بپاخاسته و اعلام همبستگی‌های ملی با این حرکات مردمی در تیر ماه همین سال. ایرانی پر جنب و جوش که ایران آینده را تدارک می‌بیند. ایرانی رها از انواع تبعیضات جانگزا. ایران آزادی و دمکراسی و عدالت اجتماعی. ایرانی که فقط با گذر از ایران سیه پوش اسلامی پرچم خواهد افراشت.

اعتراضات و مبارزات گروەهای مختلف اجتماعی، علیە رژیم فاسد و ستمگر سالهاست کە روند صعودی بخود گرفتە و با گذشت زمان وسعت پایگاە اجتماعی و تنوع اعتراضات بیشتر، رادیکالتر و سیاسی تر گردیدە و بر مقاومت و پایداری معترضین در مقابل سرکوب افزودە و سرکوب کارآیی خود را تا حدود زیادی از دست دادە است. از زمان انتخابات فرمایشی بە این سو اعتراضات بسیار وسیعتر و متنوع تر شدە، اعتصاب سراسری کارگران پیمانکاری ها و دیگر اعتصابات کارگری، اعتراضات پرستاران، بازنشستگان، معلمان غیر رسمی، کارکنان، اعتراضات کشاورزان، رانندگان کامیونها و ... از جملە از مصادیق بارز رشد اعتراضات هستند.