کنگره چهارم

کشورمان دوران حساسی را پیشِ ‌رو دارد و نیروهای چپ وظایف بسیار حیاتی‌ای بر دوش دارند. در چنین شرایطی مسئولیت ما نیروهای چپ ایرانی دشوارتر از همیشه است. ما بیش از هر زمان دیگری نیاز به رزم مشترک در راه رسیدن به آرمان‌های والای انسانی تاکید شده در برنامه‌های‌مان داریم.

علیرغم مشکلات موجود، ما مصمم هستيم به تلاشهای خود برای رسیدن به همگرائی در چپ و رسیدن به ائتلافی از چپ سوسیالیست که بتواند در مبارزه کنونی جامعه ایران برای رهائی از دیکتاتوری مذهبی و رسیدن به آزادی، دمکراسی و برابری فعالانه شرکت کرده و مهر خود را بر این مبارزات بکوبد، ادامه دهیم.

همبستگی جمهوری‌خواهان ایران بر این باور است که جمهوری دموکراتیک، با طراحی نهادی خلاق، پاسخگو و تمرکززدا، می‌تواند ایران را از چرخه‌های ناکارآمدی، استبداد، و نابرابری رهایی بخشد و بنیانی برای نظمی نو و مردمسالار پی‌ریزی کند. امید داریم که کنگره پیشِ رو فرصتی باشد برای تبادل اندیشه‌های راهبردی، تعمیق همکاری‌های برنامه‌محور، و پیشبرد همگرایی نیروهای جمهوری‌خواه، چپ، و دموکرات در راستای ساختن آینده‌ای آزاد، برابر و مشترک.

رویکرد حزب چپ ایران در دفاع از حقوق خلق‌های ساکن در ایران، باور به دموکراسی، برابری جنسیتی، عدالت اجتماعی، توجه به محیط زیست و پلورالیسم، این حزب را در ردیف احزاب برادر ما در راستای برپایی آینده‌ای بهتر برای کشور قرار می‌دهد و زمینه‌های همکاری استراتژیک میان حزب ما و حزب چپ ایران را فراهم می‌سازد.

امیدواریم که این کنگره شما نیز به همگرایی بیشتر نیروهای جمهوریخواه در داخل و خارج کشور، ایجاد یک آلترناتیو جمهوریخواه و دموکرات در مقابل جمهوری اسلامی برای گذار از شرایط کنونی و استقرار آزادی و دموکراسی در ایران یاری رساند.

در شرایط خطیر و پرتحولی که جامعه ایران و جوامع منطقه با آن روبرویند، اھمیت تشکیل ائتلافی قدرتمند و گسترده بیشتر از ھر زمانی ضرورتی انکار ناپذیر گشته است و ابتکار عمل حزب شما در فراخوان ھم‌اندیشی‌ نیروھای پیشرو، چپ و دموکراسیخواه، نه تنها اقدامی بایسته، بلکه ضرورتی تاریخی در مسیرتحقق برابری، آزادی وعدالت اجتماعی دیده می‌شود۔

برگزاری چهارمین کنگره حزب چپ ایران در شرائطی صورت می‌گیرد که جامعه ایران زیر سلطه یکی از سرکوبگرترین و ضدبشری‌ترین حکومت‌ها معاصر قرار دارد. موضوعاتی که در این کنگره به آن‌ها پرداخته‌اید، از بنیادی‌ترین مسائل توجه همه. نیروهای باورمند به دموکراسی، سکولاریسم و فدرالیسم است و تحقق آن‌ژها نیازمند مبارزه‌ای مشترک و ایستادگی همه ما در برابر جمهوری اسلامی است.

جبهه ملی ایران-اروپا برگزاری چهارمین کنگره حزب شما را اقدامی نیک در سوی بررسی و شناخت بهتر شرایط بسیار خطرناک ایران در جهان پر تلاطم کنونی و نقش و وظایف نیروها و تشکل های سکولار دمکرات و جمهوری خواه، منجمله بخش چپ آن در دستور کار کنگره‌ شما گنجانده شده است.

با توجه به حیات بیش از نیم قرنی جنبش آزادی‌خواهانه و عدالت‌جویانه‌ای که خاستگاه سیاسی بسیاری از شما بوده است، و با استناد به تاریخ مبارزات هشتاد و چهار سالهٔ حزب تودهٔ ایران در راه استقلال ملی و دموکراسی و عدالت اجتماعی، ما بر این باوریم که حزب‌ها و سازمان‌های چپ شالودهٔ مشترک و محکمی برای پایه‌ریزی اتحاد عمل مؤثر و راه‌گشا و پاسخگویی به نیازهای مبرم جنبش مردمی و ضدّدیکتاتوری دارند

امید داریم که همکاری‌های کنونی ما، بیش از پیش گسترش یابد تا بتوانیم همراه دیگر نیروهای دمکراتیک، عدالت‌خواه، ملی و جمهوری‌خواه، نقش مؤثری در ساختن آینده‌ای بهتر برای ایران ایفا کنیم.

چهارمین کنگره حزب چپ ایران نشست حضوری خود را روز ۹ خرداد آغاز کرد. کنگره کار خود را با سه اجلاس مجازی شروع کرده بود و در آن‌ها رشته تصمیماتی را اتخاذ کرده بود، که جنبه‌ی آمادگی برای کنگره ی حضوری داشتند. این نشست پس از سه روز کار، در روز ۱۱ خرداد پایان یافت.

یک نقطه قوت امروز جامعه ایران همبستگی عمیق میان بخش‌های مختلف مردم است. اعتصاب قدرتمند و سراسری و متحدانه رانندگان و موج همبستگی با آنان و ناتوانی حکومت در مقابله با این اعتصاب گویای توازن قوای کنونی و فضای سراسر اعتراضی در جامعه است. نقطه قوت مهم دیگر به میدان آمدن هزاران فعال آزادیخواه و انقلابی در جنبش‌های مختلف اجتماعی است که نقش مهمی در متشکل کردن و متحد کردن مردم معترض دارند. فعالینی که حول خواست‌های پایه‌ای مردم بیانیه‌ میدهند، طومار امضا می‌کنند و تلاش می‌کنند مردم را حول این خواست‌ها متحد و متشکل کنند و این بیانگر فضای چپ حاکم بر جنبش‌های اجتماعی است

همراه با ابراز همبستگی، ما بار دیگر حمایت انترناسیونالیستی خود از آرمان شما را اعلام می‌کنیم. ما عمیقاً بر این باوریم که اتحاد ملت‌ها و نیروهای پیشرو برای مقابله با استبداد، بنیادگرایی و بی‌عدالتی اجتماعی در هر کجا که رخ دهند، اموری حیاتی هستند.

وظیفه ما نیروهای چپ دمکرات در این برهه از زمان، که خطر جنگ کشور را تهدید می‌کند، پافشاری بر صلح و تشنج زدایی به‌ مثابه پیش شرط هر تحول دمکراتیک است. در چنین شرایطی، تلاش برای نزدیک کردن نیروهای جمهوری خواه، دموکرات و سکولار جهت شکل دادن به یک ائتلاف گسترده سیاسی برای صلح و دموکراسی، و مقابله با خطرات راست افراطی در ایران و خارج از کشور، چه در پیرامون حاکمیت و چه در اپوزیسیون، برای تاثیرگذار بودن چپ‌های دموکرات در عرصه سیاسی ایران ضروری است.

حزب کمونیست فرانسه همواره از نیروهای کمونیست و ‌‌‌مترقی ایران، از کارگران، زحمتکشان ‌‌و مردم ایران در مبارزات و پیکارهای مشروعشان علیه سرکوب و دیکتاتورها و برای آزادی و دمکراسی و عدالت اجتماعی حمایت کرده است.

در این شرایط پرآشوب و خطرناک، نیروهای چپ در جهان و به‌ویژه در خاورمیانه با چالش‌های بزرگی روبه‌رو هستند که نیازمند گسترش وحدت، ساختن جبهه‌های گسترده صلح، و ارائه بدیل‌ها و چشم‌اندازهایی برای تغییرات رادیکال در کشورهای خود می‌باشند. این امر برای نجات مردم و بشریت از فاجعه‌های قریب‌الوقوع و تحقق آرمان‌های آنان برای نظم اجتماعی جدید بر پایه ارزش‌های دموکراسی، برابری، عدالت و همکاری که اساس سوسیالیسم را تشکیل می‌دهند، حیاتی است.

ما خواهان صلح برای خاورمیانه هستیم. خواهان پایان دادن به جنگ نسل‌کشی هستیم که دولت راست‌گرای افراطی اسرائیل علیه مردم فلسطین به راه انداخته است. ما از همه دولت‌های عضو اتحادیه اروپا می‌خواهیم که فلسطین را به‌عنوان یک کشور به‌رسمیت بشناسند.

ما براساس پرنسیپ "همبستگی بین‌المللی"، در کنار شما ایستاده‌ایم –با امیدمان به آینده‌ای آزاد و دموکراتیک، بهمراه عدالت اجتماعی. ما براین باور هستیم که مبارزات ما به یکدیگر پیوند خورده‌ است و هیچ مبارزه‌ای در این راه، جدا از هم نیستند، هیچ انقلابی محلی نیست و مقاومت شما، مقاومت ما نیز هست.

جنایات مدهش جنگی افراطیون اسرائیلی اکنون در تاکتیک تحمیل بدترین گرسنگی و بی درمانی بر مردم غزه جریان دارد. وجدان بشریت، سخت دل آزرده ی این وضع است. قدرت های بزرگ یا قسماً پشتیبان این بمباران‌ها و حتی به گلوله بستن امدادگران و روزنامه نگاران بوده و هستند و یا در برابر اینهمه فجایع سکوت برگزیده اند. تا به کی جنایت آن‌هم در این ابعاد؟ تا کجا نبود چشم انداز آرامش و خاموشی صفیر گلوله و غرش توپ و تانک و موشک و بمباران؟ تا چه زمان دست بر روی دست گذاشتن جهانیان؟

هدف این نوشته، برخورد به تک تک بندهای سندهای ارائه شده به کمسیون نیست؛ چه آن، فرصت و شرایط دیگری را طلب می کرد. در مرکز این نوشته، تشریح سند ۷ امضائی و برجسته کردن نکات مهم آن قرار دارد. واژه «اسناد دیگر» که در این نوشته بکار رفته علیرغم تفاوتهایی با همدیگر، در محتوا و بویژه در برخورد با مفاهیم مشروحه از عدم شفافیت و روشنی در آن موارد خاص برخوردار می باشد.

تناقض اول از تحلیل ایشان ناشی می شود که: او کل جریان و همه ی سرنگونی طلبان رژیم اسلامی در ایران را یک دست و با نگاهی منفی معرفی می کند، در حالی که رفقای ارائه کننده سند ۷ امضا که بهروز خلیق آن را نقد کرده است، دقیقا بر خلاف ادعای ایشان در سند خود به مطالبات و مبارزه ی هر روزه ی جنبش های مدنی، زنان، کارگران، معلمان و ... پرداخته اند.

سند ۷ امضا درک مشخصی از سرنگونی را ارائه نمی دهد. نويسندگان سند در جلسات، درک های متفاوتی را از کاربرد سرنگونی ارائه داده اند. بارها از آن ها خواسته شده است که درک خودشان را از سرنگونی بنويسند تا معلوم باشد که مدافعان سرنگونی در حزب چه سياست هائی را می خواهند پيش ببرند. چه تفاوت هائی بين سياست های آن ها با راهبرد گذار و سياست های موجود حزب وجود دارد؟

با انقلاب تکنولوژیکی امکان گذر از دمکراسی نمایندگی به تلفیق دمکراسی نمایندگی با دمکراسی مشارکتی و مستقیم در احزاب سیاسی فراهم می شود. با حفظ برخی عناصر اصلی دمکراسی نمایندگی ( انتخاب مسئولین و دوره ای بودن آن ها ......) می توان عناصر دمکراسی مشارکتی و مستقیم را وارد ساختار و مناسبات حزبی کرد.

بلە البتە کسانی هم در درون طیف های گذار طلب هستند کە گذار را همان انقلاب بە روز شدە تلقی می کنند.
حالا با این اوصاف چند سوال از بهروز می کنم:تعریف گذار چیست؟ شما بهروز خلیق جزء کدام طیف از گذار طلبان هستید؟
اگر مردم فردا روزی قیام یا انقلاب کردند، شما می خواهید با مردمی کە دارند انقلاب می کنند، چکار کنید؟با آنها همراە می شوید و در مقابلشان می ایستید؟

گذارطلبان فرصت‌شناس هستند. آن ها به کاهش هزینه‌های اعتراض و پایین آوردن ریسک مبارزه با رژیم‌های اقتدارگرا را برای افزایش مشارکت شهروندان در جنبش‌های اجتماعی توجه جدی دارند. ازاین‌رو گذارطلبان از فرصت‌های سیاسی و اجتماعی، برای پیشبرد گذار استفاده می‌کنند. این ویژگی متاثر از جنبش‌های اجتماعی نو است که در آن پیش از اتکا به هیجانات آنی، به عقلانیت و خرد جمعی توجه می‌شود.

تبيين وضعيت کنونی با شرايط پيشا انقلابی، حتمی بودن وقوع انقلاب و در چشم انداز قرار گرفتن و اميد آفريدن به وقوع آن، وقتی تحقق پيدا نمی کند، اميد را به نااميدی تبديل می کند. برای پايان دادن به جمهوری اسلامی تمام تلاش را بايد به کار گرفت که آلترناتيو جمهوری سکولار دموکرات با شرکت وسيع ترين نيروهای جمهوری خواه شکل گيرد، هماهنگی بين جريان های دموکرات تامين شود، سازماندهی گروه های اجتماعی و همبستگی بين آن ها به وجود آيد، با گسترش اعتراضات و مقاومت مدنی، شکاف در بلوک قدرت ايجاد شود و پايه های ارگان های سرکوب سست شود.

تعبیر «آلترناتیو دموکراتیک و انقلابی» برآمده از تحلیل وضعیت کنونی ایران است. ما در آستانه‌ی یک دگرگونی بنیادین قرار داریم و تجربه‌ی جنبش «زن، زندگی، آزادی» نشان داد که جامعه وارد فازی از رادیکالیسم دموکراتیک شده است. تاکید بر «انقلاب» در این سند، نشانه‌ی بسته بودن درها بر اصلاح‌پذیری رژیم است، نه رد امکان ائتلاف با نیروهایی که مسیر دیگری می‌پیمایند.

ما از همکاری با جمهوریخواهان حمایت می کنیم، اما نە بە قیمت کنار گذاشتن احزاب چپ و احزاب ملی قومی و همکاری و اتحاد بدون مرزی کە بە قیمت کنار گذاشتن برنامە حزب تمام شود. و اگر قرار بر سر ارزش گذاری و انتخاب بین این و آن باشد منطق چپ بودن حکم می کند کە ما همکاری با چپ ها و احزاب ملی قومی را انتخاب کنیم.

تغيير آلترناتيو و سياست همکاری و ائتلاف ها نيازمند بحث و گفتگو در حزب، توضيح دلايل تغيير و پاسخ به سئوالات فراوانی است که در اين موضوع مطرح است. در حزب چنين بحث و گفتگوئی صورت نگرفته است و نويسندگان سند ۷ امضا هم مطالبی در توضيح آن ننوشته اند. آميد است که نويسندگان سند ۷ امضا به پيآمدهای زيانبار فرمول ارائه شده واقف شوند و توضيح دهند به چه دليلی آن را در سند خود گنجانده اند. حزب ما بايد بين جريان های جمهوری خواه پل بکشد نه اينکه ديوار بنا کند. همکاری و اتحادها را گسترش دهد نه اينکه آن را محدود و محدودتر کند.

در جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» صدها نفر را با گلولە جنگی بە قتل رساندند، صدها تن دیگر را با گلولە ساچمەای نابینا نمودند، تعدادی را زیر شکنجە کشتند، عدەای را با پرت کردن از بلندی سر بە نیست کردن، ٢٠ هزار نفر را روانە شکنجە خانە ها کردند و عدەای از مبارزان را نیز اعدام کردند. جنبش زن، زندگی، آزادی یک جنبش انقلابی بود، اگر می خواست دست بە خشونت بزند، امکان آن‌را هم داشت، ولی آیا گلولەای از سوی انقلابیون بسوی مزدوران آدمکش رژیم صادر شد؟

مبنا قرار دادن اين حکم که حکومت های سرکوبگر مثل جمهوری اسلامی شکل مبارزه را تحميل می کنند، برخورد منفعل و تن دادن به انتخاب شکل مبارزه توسط حکومت های سرکوبگر است. در عين حال به معنی آن است که اين حکومت ها، مردم، جنبش ها و اپوزيسيون را بدنبال خود می کشانند و آن ها هم به شکل مبارزه تحميلی حکومت ها تن می دهند. جنبش ها و نيروهای اپوزيسيون نبايد تن به شکل مبارزه ای بدهند که حکومت های سرکوبگر می خواهند برآن ها تحميل کنند.

با اطمینان می توان گفت که مذاکره جمهوری اسلامی و آمریکا بر سر پروندۀ هسته ای ایران، مؤثرترین روند آیندۀ کوتاه مدت در ایران، و همراه با "مسئلۀ فلسطین"، همچنین در منطقه است. عوامل موفقیت و شکست در هر دو سو کم نیستند.

همبستگی ملی می تواند گرانیگاه اتحاد تمامی ایرانیانی باشد که دل در گرو کرامت انسانی و توسعه سیاسی، اقتصادی، دمکراسی، فرهنگی، پذیرش حقوق و جایگاه تمام اقوام ایرانی در اداره کشور باشد. در یک کلام باید گفت برای همه ایرانیانی که عشق به ایران دارند.

کاهش نقش و نفوذ گروه‌های شبه نظامی غیر دولتی در خاورمیانه، روندی‌ست که در چند سال اخیر آغاز شده و به احتمال زیاد ادامه خواهد داشت. تحولات سیاسی، فشارهای بین‌المللی و توافقات امنیتی پایدار دولت‌ها موجب خواهند شد که قدرت نظامی و امنیتی بیش از پیش در قالب ساختارهای رسمی دولتی تعریف شود و کنترل تسلیحاتی در چارچوب‌های حاکمیتی تقویت گردد.

از نظر ما، یک سند برنامه سیاسی نه تنها باید شامل ارزیابی و تحلیل شرایط فعلی باشد، بلکه باید وظایف و اهداف مشخصی را در چهارچوب برنامه و منشور حزب منطبق با نیازهای مبارزه در بازه زمانی بین دو کنگره تعیین کند.