"شارل په پن"، فیلسوف و رمان نویس فرانسوی، شنبه هر هفته، به یک پرسش فلسفی، در رادیو فرانس اینتر پاسخ می دهد. پرسش فلسفی این هفته که به آن پاسخ داده شد چنین بود: ما واقعاً برای چه آفریده شده‌ایم؟
پاسخ:
این همان پرسش بی‌نظیری است که ارسطو نیز در زمان خویش مطرح ساخت. آنجا که جویای تِلوس (هدف غایی) در حیات واقعاً انسانی شد. به عبارت دیگر، زندگی‌ای که تمام استعدادهای انسانی ما را شکوفا می‌سازد، چه ماهیتی دارد؟
ما حیوان هستیم، اما حیوانی انسانی. از دیدگاه ارسطو، زندگی راستین انسانی آن است که در آن، انسان‌ها در آگورا (میدان عمومی شهر) گرد هم آیند تا مشترکاً درباره‌ی شرایط «به نیکی با هم زیستن» گفت‌وگو کنند. تنها از این راه است که تمام توانایی‌های انسان- خرد، زبان و فیلیا (دوستی، همبستگی، یا برادری)- پرورش می‌یابند.
ارسطو ما را حیوان سیاسی (زون پولیتیکون) می‌نامد. اما باید نیک دانست که این بدان معنا نیست که ما بالفعل سیاسی هستیم. می‌توانیم چنین بشویم یا نشویم. سیاسی شدن، طبیعت راستین و تِلوس ماست، اما امری خودبه‌خودی نیست. میان «طبیعی» و «خودبه‌خودی» تمایزی بنیادین وجود دارد:
اسب یا دلفین، همان‌اند که طبیعتشان حکم می‌کند، در تابعیت و پیروی بی قید و شرط از ذات و غرایزشان. اما ما، حیوانات انسانی، حیوانات سیاسی، باید بر خود فشار آوریم، باید بجنگیم تا به راستی خودمان شویم. باید بر خودخواهی ذاتی و تمایلات غریزی و مصر خود غلبه کنیم تا خیر عمومی و منافع مشترک را در نظر گیریم. باید از خودمحوری دست بشوییم تا با خرد و میانه‌روی، و با گوش سپردن به دیگرانی که دیدگاه های مختلف از خیر مشترک دارند، استدلال کنیم.
انسان، حیوان شگفت‌انگیزی است. نمی‌تواند به‌آسانی آن باشد که هست، بلکه باید برای شدن آن بجنگد. طبیعت انسانی، طبیعتی نیست که خودبه‌خود گسترش یابد، بلکه تنها به شرط کوشش و خواستن و اراده کردن، شکوفا می‌شود.
پس، ما برای چه آفریده شده‌ایم؟ از نظر ارسطو، ما برای سیاست در والاترین و اصیل‌ترین معنای آن آفریده شده‌ایم. اگر به آن حیوانات سیاسی‌ای تبدیل نشویم که قادرند با وجود تفاوت‌های اجتماعی و هویتی، زیر پرتو زیبای همان پرسش مشترک گرد آیند -"چگونه می‌توان باهم به نیکی زیست؟"- آنگاه ناتمام و ناقص خواهیم مرد.
خواهیم مُرد، بی‌آنکه واقعاً طعم انسان بودن را چشیده باشیم.
برگردان : نادر عصاره
شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۴ - ۱ نوامبر ۲۰۲۵
منبع :
https://www.radiofrance.fr/franceinter/podcasts/la-question-philo/la-qu…
افزودن دیدگاه جدید