رفتن به محتوای اصلی

اول ماە مە در ایران از دیکتاتوری رضاشاهی تا استبداد فقاهتی

اول ماە مە در ایران از دیکتاتوری رضاشاهی تا استبداد فقاهتی

اول ماە مە در همەی کشورها مناسبتی است کە کارگران و زحمتکشان تظاهرات نمایند و خواستە های عمدە خود را مطرح و برای متحقق کردن آنها فعالیت های مشترک خود را هماهنگ نمایند.

خواستە ها و مطالبات کارگران قاعدتا باید توسط نمایندگان واقعی شان در اتحادیە ها و تشکلهای مستقل و غیر وابستە بە دولت ها و کارفرمایان دستە بندی شدە و اعلام شود.

در کشورهای مانند ایران کە بساط و نظم استبدادی و دیکتاتوری حاکم است و حضور اتحادیە های کارگری از طرف حکومت و کارفرمایان بر تافتە نمی شود و رهبران و اعضای تشکلهای کارگری تحت پیگرد و سرکوب سیستماتیک قرار می گیرند برگزاری مراسم و تظاهرات خیابانی مستقل نیز ممنوع است، کارگران و تشکلهای مستقل مجبورند بە اشکال دیگری مطالبات واقعی کارگران و مزد و حقوق بگیران را مطرح کنند.

گرامی داشت روز جهانی کارگر سابقەای دیرپا در ایران دارد. کارگران و روشنفکران ایرانی از این لحاظ نیز در میان کشورهای منطقە پیشگام محسوب می شوند.

مراسم روز جهانی کارگر از سال ١٣٠٠ خورشیدی همزمان با تشکیل نخستین سندیکاهای کارگری متناسب با وضعیت سیاسی روز بە اشکال مختلف برگزار می شدە. برخی اسناد باقی ماندە از جنبش کارگری حاکی است کە قبل از سال ١٣٠٠ خورشیدی نیز روز کارگر در محافل سوسیال دمکرات ها بە صورت محفلی نیز برگزار می شدە. با این وصف اگر آغاز را همان سال ١٣٠٠ در نظر بگیریم برگزاری روز جهانی سابقەای ١٠٥ سالە دارد.

در طی ١٠٥ سال گذشتە کارگران ایران در مجموع ١٥ سال  آن هم در هنگام بوجود آمدن خلاء قدرت توانستەاند مراسم روز کارگر را بطور مستقل برگزار کنند. دەها کارگر در این مدت بخاطر شرکت در مراسم های روز کارگر بە قتل رسیدەاند. با این وصف روز جهانی کارگر همە سالە توسط بخشهای پیشرو طبقە کارگر با وجود همە ی تهدیدات بصورت غیر رسمی بە اشکال مخفی و نیمە علنی برگزار شدە است و این از اهمیت این روز جهانی در میان کارگران خبر می دهد.

امسال نیز بە رغم مخالفت و تهدیدات بە عمل آمدە از طرف دستگاە سرکوب رژیم مراسم مستقل ببیشتری از سال گذشتە برگزار خواهد شد و کارگران می توانند با استفادە از رسانە های مجازی متنوع ظرف کمتر از ٢ دقیقە مطالبات و پیام های خود بە مناسبت اول ماە مە را بە سراسر ایران و جهان ارسال کنند.

روز کارگر همچنین مناسبتی است برای نشان دادن همبستگی در سطح ملی و بین المللی و مناسبتی برای تجلیل از مبارزانی کە برای برقراری آزادی، عدالت، رفع تبعیض و ستمگری، جنگ و تجاوز و دفاع از صلح و برابری زنان و مردان و برابری همەی آحاد بشر مبارزە کردند و جان در این راە دادند.

مراسم روز کارگر تا قبل از تحکیم پایە های دیکتاتوری سلطنت رضا شاە کە اتحادیە های کارگری نوبنیاد از آزادی های معینی برخوردار بودند بطور علنی برگزار می شد و کمیت و کیفت آن سال بە سال بهتر می شد.

از سال ١٣٠٥ کە هجوم بە اتحادیە ها و حزب کمونیست ایران شروع و آنها سرکوب و ممنوع الفعالیت شدند، روز جهانی کارگر بە صورت مخفی در باغهای اطراف شهر و خانە ها برگزار می شد. رژیم رضا شاه کە فهمیدە بود با سرکوب و ممنوع کردن فعالیت سازمانهای کارگری نمی تواند مانع فعالیتهای کارگری شود، در سال ١٣١٠ با تصویب قانونی کە بە قانون سیاە مشهور شد، شرایط را برای تشدید سرکوب جنبش نوپای کارگری آمادە کرد. از آن بە بعد، با استناد بە این قانون بود کە رهبران حزب کمونیست و رهبران وقت اتحادیە ها و مدتی بعد گروە ارانی بە زندان محکوم و عدەای از آنها از جملە دکتر ارانی در زندانها بە قتل رسیدند.

دیکتاتور ابلە و متمایل بە فاشیست و همدستان او تصور می کردند با قتل و زندانی وممنوع کردن فعالیتها کارگری می توانند از رشد جنبش کارگری جلوگیری نمودە و استثمار طبقە کارگر را بدون هر مانع و محدودیتی ادامە دهند. اما از سرگیری و تشکیل بلاوقفە احزاب و اتحادیە های کارگری نیرومند بعد از سقوط دیکتاتوری رضا شاهی، خلاف آرزوها و انتظارات آنها را نشان داد.

بزرگترین و نیرومندترین و فعالترین حزب و اتحادیە گارگری منطقە یعنی حزب تودە ایران و شورای متحدە مرکزی تا سال ١٣٢٢ در ایران شکل گرفت.

این دو نهاد پر قدرت و تاثیر گذار در فضای آن زمان جامعە با وجود اینکە پیوستە تحت فشار و تهدید ومحدودیت قرار داشتند توانستند تغییرات زیادی در مناسبات کار و سرمایە بە نفع حقوق کارگران و زحمتکشان و سایر گروە های اجتماعی محروم بوجود آورند. تصویب قانون کار ١٣٢٥ کە در زمان خودش قانونی مترقی بود در واقع مهمترین دست آورد طبقە کارگر در آن دورە بود.

اولین تعرض بە همین قانون بعد از ممنوع کردن فعالیت قانونی شورای متحدە مرکزی در سال ١٣٢٧ برای تعدیل مواد مترقی تر آن شروع شد. سیاست وارث دیکتاتوری رضا شاهی بعد از کودتای ننگین امپریالیستی ١٣٣٢ و سقوط دولت مصدق سرکوب خونین حزب تودە، شورای متحدە و هر تشکلی بود کە بویی از چپ از آن بە مشام می رسید را شروع کرد. حتی گروە خلیل ملکی "سوسیال دمکرات"را کە قبل از کودتا بواسطە مخالفت فعال اش با حزب تودە تحمل و گاهی هم مورد مشورت شاە قرار می گرفتند تحمل نشد.

رژیم کودتا اما بر خلاف دوران رضا شاە کوشید با تشکیل احزاب و سندیکاهای دولتی و پذیرش قانون کار تعدیل شدە مصوب ١٣٢٥ بر جنبش کارگری مهار بزند. این رویە بە توصیە کودتا چیان برای کاهش تنش اجتماعی و طبقاتی کە زیر عنوان مدارا با اتحادیە های کارگری غیر سیاسی توصیە می شد اما بخشی از آن توصیە پذیرفتە شدە بود بکار می رفت.

سیاست نشاندن سندیکاهای دولتی بە جای سندیکاهای مستقل از آنجا کە با واقعیات زندگی کارگران و نیازهای آنها بیگانە بود و کمکی بە بهبود وضعیت معیشتی و شرایط کاری کارگران نمی کرد، نیز بە مانند سیاست سرکوب بە بنبست رسید و کارگران را در نهایت رودروی رژیم شاە قرار داد.

بعد ازبە قدرت رسیدن رژیم اسلامی این رژیم سعی کرد با تلفیق سرکوب و تشکیل اتحادیە های قلابی مشابە سندیکاهای رستاخیزی با چاشنی ایدولوژی اسلامی جنبش کارگری را مهار و استثمار و سرکوب آن را تسریع و دست آوردهای مبارزاتی آن را پس بگیرد.

رژیم اسلامی با لغو و تعدیل قوانین کار و بی ثبات سازی امنیت شغلی گامی فراتر از رژیم شاە علیە حقوق و معیشت طبقە کارگر بە جلو برداشت. سیاستی کە بە فقر روز افزون طبقە کارگر، تشدید استثمار و توسعە بی حقوقی آن شدە است. تشکلهای مانند خانە کارگر ، شوراهای اسلامی کار و اکثر انجمن های صنفی موجود، در مقایسە با سندیکاهای رستاخیزی نقش بە مراتب ارتجاعی تری در تشدید استثمار، فقر و بی حقوق سازی نیروی کار و حمایت از دولتهایی کە مجریان چنین سیاستهایی بودەاند بە عهدە داشتە و دارند و مبلغ و مروج سیاستها و اهداف رژیم سرمایە داری رانتخوار را بە عهدە داشتە و دارند.

در روز کارگر امسال نیز مانند سالهای گذشتە می خواهند با طرح برخی خواستە ها و عمدە کردن آنها، خواستە های اصلی کارگران شاغل و بازنشستە را بە سایە ببرنند.

خواستهای واقعی کارگران، آزادی و دمکراسی، افزایش واقعی دستمزد و حقوق های بازنشستگی کارگران و سایر مزد و حقوق بگیران متناسب با هزینە های زندگی، تامین مسکن و افزایش حق مسکن، آزادی بی قید و شرط حق تشکل، اعتصاب، آزادی و بازگشت بە کار معلمان، کارگران و سایر زندانیان سیاسی، برچیدن تبعیضات جنسی علیە زنان، ممنوعیت کار کودکان مطابق با کنوانسیون حقوق کودک، تضمین آموزش رایگان و پایان دادن بە پولی کردن مدارس، لغو کار پیمانی، برچیدن بساط قراردادهای موقت کار، تامین پوشش بیمەای برای کلیە کارگران، لغو قانون جدید بازنشستگی، توقف خصوصی سازی های رانتی، توقف خصوصی سازی زیر ساختهای آموزشی، درمانی و موسسات بزرگ صنعتی و خدماتی، توقف سیاست شوک درمانی، اختصاص یارانە بە کالاهای اساسی مانند، دارو، نان، گوشت، لبنیات ایجاد اشتغال و باز پرداخت بدهی های دولت بە صندوق تامین اجتماعی و پایان یافتن مدیریت دولتی بر سازمان تامین اجتماعی از میان اعضای این سازمان است. 

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید