ویژه‌ی کنگره‌ی چهارم حزب چپ ایران

حزب چپ ایران باورعمیق دارد که فردای ایران بدون رفع تبعیض ملی و قومی نه به آزادی خواهد رسید و نه به دمکراسی و عدالت. از همین روست که در برنامه خود پاسخ درخور به مطالبات ملی قومی را با مشارکت نمایندگان راستین مردم و با تکیه بر گنجینه علمی و تجارب تاریخی همخوان با مدل فدرالیسم و با در نظرداشت ویژگی‌های کشورمان یکی از ستون‌های جامعۀ آزاد، آباد و دمکراتیک فردا می‌فهمد که در قالب جمهوری سکولار دمکرات میتواند جامه‌ی عمل بپوشد. 

حزب ما، با تمام تاریخ و تجربه‌ی خود در جریان چپ ایران، خود را شریک و همراه این مسیر می‌داند. ما نه به‌عنوان نهاد دانای کل، بلکه به‌عنوان صدای مطالباتی که بارها سرکوب شده‌اند، در کنار شما هستیم. حزب چپ ایران می‌خواهد خانه‌ی امنی برای اندیشه‌ی چپ، رادیکال و رهایی‌بخش باشد؛ اما همزمان، خانه‌ای باز برای گفت‌وگو، اختلاف‌نظر، نقد، و آفرینش جمعی.

حزب چپ ایران، به برابری حقوق انسان‌ها و رفع کامل تبعیض  جنسی و جنسیتی عمیقا باور دارد و مبارزه و تلاش برای تحقق این امر مهم را در سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده‌است. این امر مهم از جایگاه ویژه‌ای در برنامه حزب چپ ایران برخوردار است. ما دست شما را به گرمی می‌فشاریم و در این مبارزه در کنار شما قرار داشته و اطمینان داریم که در صفوفی فشرده و در کنار یکدیگر، برای رسیدن به فردایی عاری از جهل و ستم و سرکوب، گام بر خواهیم داشت.

حزب چپ نیز چون شما زحمتکشان، مخالف سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالیستی، مخالف خصوصی‌سازی‌های رانتی و غارتگرانە، مخالف حذف یارانە‌ها، مخالف سیاست‌های شوک درمانی، مخالف مقررات زدایی از مناسبات مابین کار و سرمایە، مخالف سرکوب سندیکاها و تشکل‌های کارگری و اعتصابات، مخالف قرادادهای اسارتبار موقت کار، مخالف حضور شرکت‌های واسطەای و دلالی در بازار کار، مخالف هر نوع تبعیض و نابرابری جنسی و جنسیتی، ملی، نژادی  و مذهبی، به‌ویژە مخالف تبعیضات وسیع و مضاعفی است کە علیە زنان در محیط‌های کار به‌طور سیستماتیک و هدفمند از طرف حکومت و کارفرمایان پیش بردە می‌شود.

حزب چپ ایران، نه تنها به مبارزه زندانیان سیاسی ارج می ‌نهد، بلکه این مبارزه را بخشی جداناشدنی از پیکره‌ ی مبارزه مردم ایران می داند. زندانیان سیاسی در ایران امروز تنها نیستید، صدای‌ آنها در خیابان ‌ها جاریست و در تداوم جنبش‌ ها و مقاومت ‌ها بازتاب دارد.

حزب چپ ایران براین باور است که جنبش دادخواهی هدفش انتقام از جنایتکاران نیست، آن را بخاطر اجرای عدالت برای ساختن آینده ‌ای عاری از جنایت پی می گیرد. حزب ما به پایداری و جسارت جمعی‌ خانواده جانباختگان راه آزادی و دادخواهان، که شمارشان از خانواده آنان گذشته و عموم آزادیخواهان را با خود همراه کرده است، بر خود می‌بالد. گر چه راه پر از درد و رنج دادخواهی را جمعی نه چندان بزرگ، در زیر سایه سرکوب خونین استبداد، آغاز کرد، اما امروز نیروی گسترده ای را گردآورده، که دست در دست هم آن را به سرانجام خواهند رساند.

حزب چپ ایران، با تسلیت به تمام خانواده‌هائی که عزیزانشان قربانی بمباران‌های دولت متجاوز اسرائیل شده‌اند، همه‌ی هموطنان را به تشکیل کمیته‌های همیاری مردمی در محلات و در سراسر ایران، دعوت می‌کند. جمهوری اسلامی تاکنون زیر بمباران‌های اسرائیل هم، جز تشدید سرکوب مردم اقدام دیگری در جهت کمک به مردم و توقف جنگ نکرده‌است. حزب ما با تمام قوا پشتیبانی خود را  از تشکیل کمیتە‌های همیاری مردمی  پشتیبانی و همراهی خود را با فعالیت‌های آن‌ها اعلام می‌کند. ما هم‌چنین، همه‌ی نیروهای چپ، دموکرات و جمهوریخواه و پایبند به دموکراسی را به همراهی و هماهنگی در راستای پایان دادن به حاکمیت منحوس جمهوری اسلامی فرامی‌خوانیم.

راهبرد سياسی حزب چپ ایران با آرمان سوسیالیسم دموکراتیک، گذار به جمهوری سکولار دموکرات است. این راهبرد متکی برجنبش های اجتماعی، نهادهای مدنی و خیزش‌های مردمی است و ما از گسترش اعتراضات مطالباتی و خیابانی، اعتصابات، سازمان‌یابی مستقل مردم، اعتصاب عمومی و مقاومت مدنی، قاطعانە حمایت می‌کنیم. در حال حاضر مقاومت مدنی شکل رایج مبارزه عليه حکومت تبديل شده و با زندگی روزمره‌ مردم درآميخته‌ است. ما مبارزات مردم برای عقب نشاندن حکومت را به سود روندهای دموکراتیک و گامی به جلو در مبارزه‌‌علیه رژيم فقها می‌دانیم. حزب ما ضمن دفاع از حق مردم برای دفاع مشروع علیه خشونت جمهوری اسلامی، مخالف سازمان دادن خشونت است.

کنگره چهارم حزب چپ ایران، با تعیین راستاهای برنامه عمل دو سال آتی تا کنگره پنجم، بسیج حزب را در فعالیت جهت دار و همبسته و قابل سنجش با ارائه کارنامه ای در پایان دو سال خواستار است. در زيز راستاهای برنامه عمل دوساله برای هدایت فعالیت های حزب آمده است. لازم است ارگان های مسئول، اجرای آن ها را در برنامه خود بگذارند و در موضوعاتی که ضرورت دارد برنامه اجرائی تهيه کنند. ئن ۲۰۲۵

کنگره چهارم حزب چپ ایران، بگونه‌ی روندی و در شکل ترکیبی حضوری و مجازی انجام گرفت و بعد از رسیدگی به اموراتی از کنگره در نشست‌های مجازی، بخش حضوری خود را در سه روز ۹ تا ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ برابر با ۳۰ مه تا ۱ ژوئن ۲۰۲۵ برگزار کرد و بالاخره آخرین نشست مجازی خود را در روز ۲۵ خرداد برابر با ۱۵ ژوئن، یعنی پس از آغاز حمله اسرائیل به ایران برگزار کرد.

حزب کومەلە کردستان ایران با تکیه بر اصل ایجاد همبستگی و ضرورت چتری مشترک میان نیروهای اپوزیسیون سراسری علیه جمهوری اسلامی، در تلاش است تا نزدیکی و همکاری هرچه بیشتر میان این نیروها را تحقق بخشد. در همین راستا و بر اساس ضرورت‌های موجود، خود و حزب چپ ایران را به عنوان نیروهایی باتجربه و دارای نفوذ، متعهد به همکاری و فعالیت هرچه بیشتر در مسیر گذار از رژیم موجود در تهران می‌دانیم.

کشورمان دوران حساسی را پیشِ ‌رو دارد و نیروهای چپ وظایف بسیار حیاتی‌ای بر دوش دارند. در چنین شرایطی مسئولیت ما نیروهای چپ ایرانی دشوارتر از همیشه است. ما بیش از هر زمان دیگری نیاز به رزم مشترک در راه رسیدن به آرمان‌های والای انسانی تاکید شده در برنامه‌های‌مان داریم.

علیرغم مشکلات موجود، ما مصمم هستيم به تلاشهای خود برای رسیدن به همگرائی در چپ و رسیدن به ائتلافی از چپ سوسیالیست که بتواند در مبارزه کنونی جامعه ایران برای رهائی از دیکتاتوری مذهبی و رسیدن به آزادی، دمکراسی و برابری فعالانه شرکت کرده و مهر خود را بر این مبارزات بکوبد، ادامه دهیم.

همبستگی جمهوری‌خواهان ایران بر این باور است که جمهوری دموکراتیک، با طراحی نهادی خلاق، پاسخگو و تمرکززدا، می‌تواند ایران را از چرخه‌های ناکارآمدی، استبداد، و نابرابری رهایی بخشد و بنیانی برای نظمی نو و مردمسالار پی‌ریزی کند. امید داریم که کنگره پیشِ رو فرصتی باشد برای تبادل اندیشه‌های راهبردی، تعمیق همکاری‌های برنامه‌محور، و پیشبرد همگرایی نیروهای جمهوری‌خواه، چپ، و دموکرات در راستای ساختن آینده‌ای آزاد، برابر و مشترک.

رویکرد حزب چپ ایران در دفاع از حقوق خلق‌های ساکن در ایران، باور به دموکراسی، برابری جنسیتی، عدالت اجتماعی، توجه به محیط زیست و پلورالیسم، این حزب را در ردیف احزاب برادر ما در راستای برپایی آینده‌ای بهتر برای کشور قرار می‌دهد و زمینه‌های همکاری استراتژیک میان حزب ما و حزب چپ ایران را فراهم می‌سازد.

امیدواریم که این کنگره شما نیز به همگرایی بیشتر نیروهای جمهوریخواه در داخل و خارج کشور، ایجاد یک آلترناتیو جمهوریخواه و دموکرات در مقابل جمهوری اسلامی برای گذار از شرایط کنونی و استقرار آزادی و دموکراسی در ایران یاری رساند.

در شرایط خطیر و پرتحولی که جامعه ایران و جوامع منطقه با آن روبرویند، اھمیت تشکیل ائتلافی قدرتمند و گسترده بیشتر از ھر زمانی ضرورتی انکار ناپذیر گشته است و ابتکار عمل حزب شما در فراخوان ھم‌اندیشی‌ نیروھای پیشرو، چپ و دموکراسیخواه، نه تنها اقدامی بایسته، بلکه ضرورتی تاریخی در مسیرتحقق برابری، آزادی وعدالت اجتماعی دیده می‌شود۔

برگزاری چهارمین کنگره حزب چپ ایران در شرائطی صورت می‌گیرد که جامعه ایران زیر سلطه یکی از سرکوبگرترین و ضدبشری‌ترین حکومت‌ها معاصر قرار دارد. موضوعاتی که در این کنگره به آن‌ها پرداخته‌اید، از بنیادی‌ترین مسائل توجه همه. نیروهای باورمند به دموکراسی، سکولاریسم و فدرالیسم است و تحقق آن‌ژها نیازمند مبارزه‌ای مشترک و ایستادگی همه ما در برابر جمهوری اسلامی است.

جبهه ملی ایران-اروپا برگزاری چهارمین کنگره حزب شما را اقدامی نیک در سوی بررسی و شناخت بهتر شرایط بسیار خطرناک ایران در جهان پر تلاطم کنونی و نقش و وظایف نیروها و تشکل های سکولار دمکرات و جمهوری خواه، منجمله بخش چپ آن در دستور کار کنگره‌ شما گنجانده شده است.

با توجه به حیات بیش از نیم قرنی جنبش آزادی‌خواهانه و عدالت‌جویانه‌ای که خاستگاه سیاسی بسیاری از شما بوده است، و با استناد به تاریخ مبارزات هشتاد و چهار سالهٔ حزب تودهٔ ایران در راه استقلال ملی و دموکراسی و عدالت اجتماعی، ما بر این باوریم که حزب‌ها و سازمان‌های چپ شالودهٔ مشترک و محکمی برای پایه‌ریزی اتحاد عمل مؤثر و راه‌گشا و پاسخگویی به نیازهای مبرم جنبش مردمی و ضدّدیکتاتوری دارند

امید داریم که همکاری‌های کنونی ما، بیش از پیش گسترش یابد تا بتوانیم همراه دیگر نیروهای دمکراتیک، عدالت‌خواه، ملی و جمهوری‌خواه، نقش مؤثری در ساختن آینده‌ای بهتر برای ایران ایفا کنیم.

یک نقطه قوت امروز جامعه ایران همبستگی عمیق میان بخش‌های مختلف مردم است. اعتصاب قدرتمند و سراسری و متحدانه رانندگان و موج همبستگی با آنان و ناتوانی حکومت در مقابله با این اعتصاب گویای توازن قوای کنونی و فضای سراسر اعتراضی در جامعه است. نقطه قوت مهم دیگر به میدان آمدن هزاران فعال آزادیخواه و انقلابی در جنبش‌های مختلف اجتماعی است که نقش مهمی در متشکل کردن و متحد کردن مردم معترض دارند. فعالینی که حول خواست‌های پایه‌ای مردم بیانیه‌ میدهند، طومار امضا می‌کنند و تلاش می‌کنند مردم را حول این خواست‌ها متحد و متشکل کنند و این بیانگر فضای چپ حاکم بر جنبش‌های اجتماعی است

همراه با ابراز همبستگی، ما بار دیگر حمایت انترناسیونالیستی خود از آرمان شما را اعلام می‌کنیم. ما عمیقاً بر این باوریم که اتحاد ملت‌ها و نیروهای پیشرو برای مقابله با استبداد، بنیادگرایی و بی‌عدالتی اجتماعی در هر کجا که رخ دهند، اموری حیاتی هستند.

وظیفه ما نیروهای چپ دمکرات در این برهه از زمان، که خطر جنگ کشور را تهدید می‌کند، پافشاری بر صلح و تشنج زدایی به‌ مثابه پیش شرط هر تحول دمکراتیک است. در چنین شرایطی، تلاش برای نزدیک کردن نیروهای جمهوری خواه، دموکرات و سکولار جهت شکل دادن به یک ائتلاف گسترده سیاسی برای صلح و دموکراسی، و مقابله با خطرات راست افراطی در ایران و خارج از کشور، چه در پیرامون حاکمیت و چه در اپوزیسیون، برای تاثیرگذار بودن چپ‌های دموکرات در عرصه سیاسی ایران ضروری است.

در این شرایط پرآشوب و خطرناک، نیروهای چپ در جهان و به‌ویژه در خاورمیانه با چالش‌های بزرگی روبه‌رو هستند که نیازمند گسترش وحدت، ساختن جبهه‌های گسترده صلح، و ارائه بدیل‌ها و چشم‌اندازهایی برای تغییرات رادیکال در کشورهای خود می‌باشند. این امر برای نجات مردم و بشریت از فاجعه‌های قریب‌الوقوع و تحقق آرمان‌های آنان برای نظم اجتماعی جدید بر پایه ارزش‌های دموکراسی، برابری، عدالت و همکاری که اساس سوسیالیسم را تشکیل می‌دهند، حیاتی است.

ما خواهان صلح برای خاورمیانه هستیم. خواهان پایان دادن به جنگ نسل‌کشی هستیم که دولت راست‌گرای افراطی اسرائیل علیه مردم فلسطین به راه انداخته است. ما از همه دولت‌های عضو اتحادیه اروپا می‌خواهیم که فلسطین را به‌عنوان یک کشور به‌رسمیت بشناسند.

ما براساس پرنسیپ "همبستگی بین‌المللی"، در کنار شما ایستاده‌ایم –با امیدمان به آینده‌ای آزاد و دموکراتیک، بهمراه عدالت اجتماعی. ما براین باور هستیم که مبارزات ما به یکدیگر پیوند خورده‌ است و هیچ مبارزه‌ای در این راه، جدا از هم نیستند، هیچ انقلابی محلی نیست و مقاومت شما، مقاومت ما نیز هست.

جنایات مدهش جنگی افراطیون اسرائیلی اکنون در تاکتیک تحمیل بدترین گرسنگی و بی درمانی بر مردم غزه جریان دارد. وجدان بشریت، سخت دل آزرده ی این وضع است. قدرت های بزرگ یا قسماً پشتیبان این بمباران‌ها و حتی به گلوله بستن امدادگران و روزنامه نگاران بوده و هستند و یا در برابر اینهمه فجایع سکوت برگزیده اند. تا به کی جنایت آن‌هم در این ابعاد؟ تا کجا نبود چشم انداز آرامش و خاموشی صفیر گلوله و غرش توپ و تانک و موشک و بمباران؟ تا چه زمان دست بر روی دست گذاشتن جهانیان؟

هدف این نوشته، برخورد به تک تک بندهای سندهای ارائه شده به کمسیون نیست؛ چه آن، فرصت و شرایط دیگری را طلب می کرد. در مرکز این نوشته، تشریح سند ۷ امضائی و برجسته کردن نکات مهم آن قرار دارد. واژه «اسناد دیگر» که در این نوشته بکار رفته علیرغم تفاوتهایی با همدیگر، در محتوا و بویژه در برخورد با مفاهیم مشروحه از عدم شفافیت و روشنی در آن موارد خاص برخوردار می باشد.

تناقض اول از تحلیل ایشان ناشی می شود که: او کل جریان و همه ی سرنگونی طلبان رژیم اسلامی در ایران را یک دست و با نگاهی منفی معرفی می کند، در حالی که رفقای ارائه کننده سند ۷ امضا که بهروز خلیق آن را نقد کرده است، دقیقا بر خلاف ادعای ایشان در سند خود به مطالبات و مبارزه ی هر روزه ی جنبش های مدنی، زنان، کارگران، معلمان و ... پرداخته اند.

سند ۷ امضا درک مشخصی از سرنگونی را ارائه نمی دهد. نويسندگان سند در جلسات، درک های متفاوتی را از کاربرد سرنگونی ارائه داده اند. بارها از آن ها خواسته شده است که درک خودشان را از سرنگونی بنويسند تا معلوم باشد که مدافعان سرنگونی در حزب چه سياست هائی را می خواهند پيش ببرند. چه تفاوت هائی بين سياست های آن ها با راهبرد گذار و سياست های موجود حزب وجود دارد؟

با انقلاب تکنولوژیکی امکان گذر از دمکراسی نمایندگی به تلفیق دمکراسی نمایندگی با دمکراسی مشارکتی و مستقیم در احزاب سیاسی فراهم می شود. با حفظ برخی عناصر اصلی دمکراسی نمایندگی ( انتخاب مسئولین و دوره ای بودن آن ها ......) می توان عناصر دمکراسی مشارکتی و مستقیم را وارد ساختار و مناسبات حزبی کرد.

بلە البتە کسانی هم در درون طیف های گذار طلب هستند کە گذار را همان انقلاب بە روز شدە تلقی می کنند.
حالا با این اوصاف چند سوال از بهروز می کنم:تعریف گذار چیست؟ شما بهروز خلیق جزء کدام طیف از گذار طلبان هستید؟
اگر مردم فردا روزی قیام یا انقلاب کردند، شما می خواهید با مردمی کە دارند انقلاب می کنند، چکار کنید؟با آنها همراە می شوید و در مقابلشان می ایستید؟

گذارطلبان فرصت‌شناس هستند. آن ها به کاهش هزینه‌های اعتراض و پایین آوردن ریسک مبارزه با رژیم‌های اقتدارگرا را برای افزایش مشارکت شهروندان در جنبش‌های اجتماعی توجه جدی دارند. ازاین‌رو گذارطلبان از فرصت‌های سیاسی و اجتماعی، برای پیشبرد گذار استفاده می‌کنند. این ویژگی متاثر از جنبش‌های اجتماعی نو است که در آن پیش از اتکا به هیجانات آنی، به عقلانیت و خرد جمعی توجه می‌شود.

تبيين وضعيت کنونی با شرايط پيشا انقلابی، حتمی بودن وقوع انقلاب و در چشم انداز قرار گرفتن و اميد آفريدن به وقوع آن، وقتی تحقق پيدا نمی کند، اميد را به نااميدی تبديل می کند. برای پايان دادن به جمهوری اسلامی تمام تلاش را بايد به کار گرفت که آلترناتيو جمهوری سکولار دموکرات با شرکت وسيع ترين نيروهای جمهوری خواه شکل گيرد، هماهنگی بين جريان های دموکرات تامين شود، سازماندهی گروه های اجتماعی و همبستگی بين آن ها به وجود آيد، با گسترش اعتراضات و مقاومت مدنی، شکاف در بلوک قدرت ايجاد شود و پايه های ارگان های سرکوب سست شود.

تعبیر «آلترناتیو دموکراتیک و انقلابی» برآمده از تحلیل وضعیت کنونی ایران است. ما در آستانه‌ی یک دگرگونی بنیادین قرار داریم و تجربه‌ی جنبش «زن، زندگی، آزادی» نشان داد که جامعه وارد فازی از رادیکالیسم دموکراتیک شده است. تاکید بر «انقلاب» در این سند، نشانه‌ی بسته بودن درها بر اصلاح‌پذیری رژیم است، نه رد امکان ائتلاف با نیروهایی که مسیر دیگری می‌پیمایند.

ما از همکاری با جمهوریخواهان حمایت می کنیم، اما نە بە قیمت کنار گذاشتن احزاب چپ و احزاب ملی قومی و همکاری و اتحاد بدون مرزی کە بە قیمت کنار گذاشتن برنامە حزب تمام شود. و اگر قرار بر سر ارزش گذاری و انتخاب بین این و آن باشد منطق چپ بودن حکم می کند کە ما همکاری با چپ ها و احزاب ملی قومی را انتخاب کنیم.

تغيير آلترناتيو و سياست همکاری و ائتلاف ها نيازمند بحث و گفتگو در حزب، توضيح دلايل تغيير و پاسخ به سئوالات فراوانی است که در اين موضوع مطرح است. در حزب چنين بحث و گفتگوئی صورت نگرفته است و نويسندگان سند ۷ امضا هم مطالبی در توضيح آن ننوشته اند. آميد است که نويسندگان سند ۷ امضا به پيآمدهای زيانبار فرمول ارائه شده واقف شوند و توضيح دهند به چه دليلی آن را در سند خود گنجانده اند. حزب ما بايد بين جريان های جمهوری خواه پل بکشد نه اينکه ديوار بنا کند. همکاری و اتحادها را گسترش دهد نه اينکه آن را محدود و محدودتر کند.

در جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» صدها نفر را با گلولە جنگی بە قتل رساندند، صدها تن دیگر را با گلولە ساچمەای نابینا نمودند، تعدادی را زیر شکنجە کشتند، عدەای را با پرت کردن از بلندی سر بە نیست کردن، ٢٠ هزار نفر را روانە شکنجە خانە ها کردند و عدەای از مبارزان را نیز اعدام کردند. جنبش زن، زندگی، آزادی یک جنبش انقلابی بود، اگر می خواست دست بە خشونت بزند، امکان آن‌را هم داشت، ولی آیا گلولەای از سوی انقلابیون بسوی مزدوران آدمکش رژیم صادر شد؟