نه «او میکرون» بلکه آزمندی سرمایه جهان را تهدید می‌کند!
سیاست عمدی شرکت های دارویی بزرگ و کشورهای ثروتمند برای عدم مایه‌کوبی جمعیت کثیری در کشورهای فقیر می‌تواند دنیا را دررکود اقتصادی دیگری غرق کند.
او میکرون، گونه جدیدی از سارس-کو-2، که اولین بار در استان گوتنگ افریقای جنوبی یافته شد، از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک"سویه نگران کننده" مورد تایید قرار گرفته است. این تقریبا بیشترین نگرانی است که سازمان جهانی بهداشت دراین اولین مرحله ظهور این گونه جدید می‌تواند نشان دهد. پیش ازاین، مواردی ازابتلا در کشورهای دیگر گزارش شده بود، که نشان می‌داد محدود کردن اومیکرون از لحاظ جغرافیایی بعید است. اگر این گونه‌ی جدید درایجاد سرایت‌های جدید بهتراز دلتا عمل کند، می‌تواند به‌عنوان گونه‌ی مسلط درسرایت کووید- 19 جایگزین شود. همان‌گونه که دلتا نسبت به گونه‌های قبل‌ترعمل کرد. با تعداد عظیم افرادی که در کشورهای فقیرتربه مثابه سیاستی عمدی مایه‌کوبی نشده‌اند، و با وجود مخالفت راست افراطی با مایه‌کوبی در کشورهای مختلف، جهان می‌تواند دوباره از بهبود به رکود اقتصادی دیگری دچارشود.
سازمان جهانی بهداشت به ما هشدار می‌دهد که تساوی واکسن(برخورداری همگان ازواکسن) تنها راه بازداشتن همه‌گیری است. در صورتی که سیستم مصونیت خود را در مبارزه با سرایت کووید-2، تجهیز وبهبود نبخشیم، همه‌گیری کووید-19 با تعداد عظیم کشته‌ها و انهدام اقتصادی ادامه خواهد یافت.
فراموش نکنیم که پس از جنگ جهانی اول همه‌گیری آنفولانزا 50-100 میلیون نفر رادر جهان کشت، که تقریبا نیمی از آن تنها درهند بود. طبیعت می‌تواند مصونیت ایجاد کند، همان‌گونه که پس از چند سال مصونیت ایجاد کرد. اما این مصونیت به قیمت اجتماعی عظیمی حاصل می‌شود. به همین خاطر است که واکسن برای همه ضروری است تا همه‌گیری را متوقف کند. درعوض، ما شاهدیم که کشورهای ثروتمند- اتحادیه اروپا و امریکا- فعالانه با لغو حق امتیازهای واکسن‌ها و به اشتراک گذاشتن دانش تولیدآن‌ها، به نحوی که کشورهای فقیرتربتوانند با هزینه‌های قابل تحملی به این واکسن‌های نجات بخش دسترسی پیدا کنند، مخالفت می‌کنند. ایالات متحده در حالی‌که ادعای حمایت از چنین اقدام‌هایی (لغو امتیاز) را دارد، قدرت خود را پشتوانه فایزر و مدرنا کرده است، که سوار بر پشت همه‌گیری سودهای عظیمی کسب می‌کنند.
تنها برای مورد توجه قرار دادن این امرلازم است بدانیم: ائتلاف واکسن خلق‌ها نشان داده است که فایزر- بینوتک و مدرنا در سال جاری قبل از کسرمالیات 34 میلیارد دلار، یعنی روزانه 93.5 میلیون دلارسود کسب خواهند کرد. نصف این مبلغ می‌تواند کل جمعیت کشورهای کم درآمد را مایه کوبی کند.
آمارفوق ازآخرین گزارش‌های منتشرشده از سوی مدیران عامل شرکت‌های داروسازی در طی همایش سالانه *STAT – همایشی معادل داووس برای شرکت‌های بزرگ داروسازی- آن‌ها که از 16تا 18 نوامبرسال جاری برگزارشد گرفته شده است. این شرکت‌ها اگرچه مردمی را که با نومیدی به واکسن‌ها نیاز دارند فریب می‌دهند، اما ائتلاف واکسن خلق‌ها نشان می‌دهد که فایزر-بیونتک و مدرنا کمتر از 1 و 2درصد از فرآورده واکسن خود را به کشورهای کم درآمد ارسال کرده اند.
کشورهای ثروتمند باوردارند حتی اگرهمه‌گیری در کشورهای فقیرتر درخروش باشد، آن‌ها می‌توانند به نوعی مردم خود را از همه‌گیری دور نگه دارند. این اعتقاد براین چشم اندازاستوار است که، واکسن‌های فرضا برتر mRNA تولید شده ازسوی فایزر- بیونتک و مدرنا به زودی مصونیت کامل مردم آن‌ها را تامین خواهد کرد. گونه اومیکرون نشان داده است که پروتئین اسپایک، که به چسبیدن ویروس به سلول‌هایی که خط بینی و دستگاه تنفسی ما را میسازند کمک می‌کند، می‌تواند- و توانسته است- طی زمان بسط پیدا کند. این امرسرایت‌ها را آسان‌تر می‌کند چون ویروس انتقال پذیرتر می‌شود واحتمالا به واکسن گریزی کمک می‌کند، چون اکثر واکسن ها پروتئین اسپایک را هدف می‌گیرند.
اومیکرون بیش از30بار چنین جهش‌هایی را در پروتئین اسپایک خود نشان داده است. این رقم بسیار بزرگی است، چون جهش‌های تازه از نسلی به نسل دیگر، معمولا تنها درمحل‌های اندکی صورت می‌گیرد.
هنوز دلیل یک چنین رقم بزرگی از جهش‌های ناگهانی در یک گونه‌ی جدید مشخص نیست. این جهش می‌تواند به خاطرآن باشد که بیمارانی با یک سیستم ایمنی خراب، به کووید واقعی دیرپایی مبتلا هستند، که اجازه می‌دهد تعداد زیادی ویروس درداخل بدنشان تولیدشود. یا ممکن است ویروس از ما به یک مخزن حیوانی منتقل شده باشد، که (در آن‌جا) به انشعاب از گونه ویروس‌های ما ادامه می‌دهند، و دوباره به ما منتقل می‌شوند.
ما درحال حاضردو امکان دخالت دارویی داریم، که درآغاز بیماری همه‌گیر نداشتیم. امکان اول آن است که ما واکسن داریم، و حتی اگرواکسن‌ها در برابر گونه‌ی جدید به اندازه گونه‌هایی که ما فرآوری و آزمایش کرده ایم موثرنباشند، بازهم تا اندازه‌ای از ما محافظت می‌کنند. سیستم ایمنی بدن ما حافظه دارد- خواه از واکسن‌ها یا آلودگی‌های گذشته- و حتی در برابرگونه‌های جدید واکنش نشان خواهد داد. امکان دوم آن است که اخیرا دو آنتی ویروس تولید و تاثیر خود را درآزمایش‌های اخیر نشان داده اند. اولی مولنپیراویر molnupiravir، دارویی است که اساسا ازسوی دانشگاه اموری علیه آنفولانزا تولید شده بود، وازسوی مرک و شرکت دارویی کوچک ریج بک بیوترپتوتیک برای کووید-19 بازسازی شده است. دیگری پاکسلوید فایزر، که ترکیبی از داروهایی است که قبلا در زمان شیوع سارس تولیدشده بود و ریتوناوایر، دارویی که علیه ایدزاستفاده می‌شد. مزیت این دو داروی ضد ویروس آن است که می‌توانند از راه دهانی تجویز شوند، و از این‌رو، می‌توانند درابتدا، زمانی که ضد ویروس‌ها موثرترند در بیماران کووید -19 مورد استفاده قرارگیرند. ضد ویروس قدیمی‌تر رمدسیور گران و تنها به شکل تزریقی در دسترس است، از این رواستفاده گسترده از آن ممکن نیست.
در این‌جا مسئله این نیست که آیا واکسن‌ها در برابر هرسرایت کووید-19قادر به محافظت خواهند بود، بلکه مسئله آن است که واکسن‌ها چگونه از موارد جدی جلوگیری و بستری شدن ومرگ را کاهش می‌دهند. این امر می‌تواند در مورد ضد ویروس‌ها هم مصداق داشته باشد. آن‌ها مقاومت ویروس را در بدن ما کاهش می‌دهند و از این رو در برابر تغییرات خود ویروس نسبتا مصون هستند. بنا براین ما اکنون نسبت به آغاز بیماری همه‌گیراز لحاظ دخالت‌های دارویی - به لحاظ علم و فن‌آوری - در وضعیت بسیار بهتری قرار داریم.
آن‌چه ما فاقد آنیم اراده سیاسی در پاسخ به موضوع سلامت بیماری همه‌گیراست. به جای آن، ما ملی‌گرایی واکسن را داریم، شرکت‌های غول پیکری که می‌خواهند از بیماری همه‌گیر ابرسود را به دست آورند، و کشورهایی که به هزینه سلامت مردم ترجیح می‌دهند از سودجویان حمایت کنند.
شرکت های خصوصی ادعا می‌کنند که اگر اجازه کسب این ابرسود را به آن‌ها ندهند، هیچ مشوقی برای داروها و واکسن‌های بعدی وجود نخواهد داشت. این صرفا یک دروغ است. تقریبا تمام پیشرفت‌ها، هم در واکسن‌ها و هم در داروها، ناشی از دانش قلمرو عمومی هستند. تمام حوزه واکسن‌های mRNA از پژوهش‌هایی می‌آیند که از سوی دولت تامین مالی شده‌اند. پژوهش کلیدی، که مدرنا بر مبنای آن واکسن‌هایش را تولید کرده است، توسط موسسه ملی سلامت امریکا انجام شده بود. دراین مورد برسر یک امتیاز کلیدی که مدرنا به ثبت رسانده است مناقشه بزرگی بین مدرنا و موسسه ملی سلامت امریکا وجود دارد. این جدای از مناقشه بر سردریافت پول هنگفتی است که مدرنا برای تولید واکسن دریافت می‌کند. در موردی حتی نزدیک‌تر، بیون تک، که یک شرکت کوچک المانی تحت هدایت یک زن و شوهر ترک است، این واکسن ویژه را با کمک دولت آلمان تولید کرد. این اولین تولید تجاری آن‌ها است. این واکسن بیونتک است که فایزر با قدرت بازاریابی وعضله‌های تولیدی خود، که حقوق جهانی آن را تامین می کند بر شانه‌های آن واکسن سوار است. واکسن اکنون به غلط به عنوان واکسن فایزر شناخته می‌شود، درحالی‌که فایزر نقشی در تولید آن نداشت! این امر در مورد تولید ضد ویروس‌ها هم تفاوتی ندارد. پژوهش اصلی برای مولنوپیراویر توسط دانشگاه اموری انجام شد. به همان شکل، بیشتر ضد ویروس‌های مورد استفاده علیه اچ آی وی، که برخی از آن‌ها با تغییر کاربری برای مقابله با سارس-کو-2 مورد استفاده قرارگرفتند از دانش حوزه عمومی آمده اند. زمانی که مناسب به نظر می‌رسید خصوصی امتیازها را با قیمت های ارزانی خریداری و با ویژگی انحصاری خود انحصار خود را بر داروها اعمال کردند.
موضوع بحرانی هم برای واکسن‌ها و هم برای ضد ویروس‌ها بها و قابلیت دسترس پذیری آن‌ها است. واین‌جاست که فایزر، با قدرت عظیم بازاریابی خود و پشتیبانی دولت امریکا، توفیقی ایجاد کرده است. فایزربه وادار کردن جهان به پرداخت خون بها ادامه می‌دهد و نه تنها قیمت‌های گزافی را که کشورهای فقیر نمی‌توانند پرداخت کنند درخواست می‌کند، بلکه خواهان بخشودگی کامل دربرابر دادخواهی‌ها است. فایزر حتی درخواست می‌کند که کشورها اصلا دارایی‌های خود، مانند طلا و بندرهایشان را در برابر هرآسیب ادعا شده در دادخواهی‌ها گرو بگذارند. (روزنامه) تایمز مالی، که به هیچ وجه هوادار سوسیالیسم نیست، در مقاله ای با عنوان – حکایت داخلی واکسن فایزر: فرصت تاریخی بادآورده- جزئیاتی را که فایزر چگونه از قدرت انحصاری خود بر سر واکسن استفاده، یا درست تر سوء استفاده می‌کند تا بر کشورها قلدری کند و حتی از تامین واکسن‌های وعده داده شده به کشورهای فقیر، در صورتی که کشور ثروتمندتری قیمت بالایی پرداخت کند خودداری می‌کند آشکارکرد.
مصیبت امروز، که با جلوه گری تهدید اومیکرون دوباره مورد تایید قرارمی‌گیرد آن است که این وضعیت کاملا اجتناب پذیر بود. اگر کشورهای ثرومندتراز شرکت‌های بزرگ دارویی خود در برابر منافع مردم جهان و مردم خود حمایت نمی‌کردند- و تولید انبوه واکسن‌های کووید-19 در کمّیت‌های بزرگ را امکان پذیر می‌ساختند- از این وضعیت می‌شد اجتناب کرد. سیریویاس مورتی کارشناس بیماری‌های مسری، خاطرنشان کرده است،" اجازه دادن به ظهورو شیوع گونه‌های جدید، درماه 13ام درزمان (وجود)واکسن ها، سیاست انتخابی جهان ثروتمند است." این بحران پدیدآمده بهایی است که اکنون همه‌ی ما با قرنطینه، رکود اقتصادی، هجوم به تخت‌های بیمارستانی و مراقبت بحرانی درسراسر جهان دوباره پرداخت خواهیم کرد.