بیانیه مشترک رور شنبه چین – ایران در رسانه های جهانی و در میان تحلیلگران منطقه ای از اسرائیل تا هند موج هایی ایجاد کرده است. اسرائیل از این که قرار است بین چین و ایران همکاری امنیتی وجود داشته باشد در اضطراب است. هندی ها نسبت به سرنوشت پروژه چابهار خود در ایران شرقی ، که بخش جدایی ناپذیری از " اتصالات منطقه ای" آن است احساس تهدید می کنند.
شیطان در جزئیات دروغ می گوید. و نکته آن است که سند نهایی مورد مذاکره تهران و پکن هنوز پنهان باقی مانده است. هر دو طرف هم به صورت قابل توجهی مایل به بیان آن نیستند. قطعا، در تهران هنوز تمام توجه به لب های رئیس جمهور بایدن دوخته است- در چند هفته تعیین کننده‌ای که پیش از اخراج بازرسان سازمان انرژی اتمی از ایران در ماه آینده باقی مانده است او برجام را چگونه قالب بندی می‌کند .
بیانیه مطبوعاتی روز سه شنبه وانگ یی عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین در توضیح نتایج سفر منطقه‌ای اش حتی به معاهده با ایران اشاره نمی‌کند. وانگ گفت" هدف های مورد انتظارتحقق یافت" و تاکید کرد که از منظر پکن، مهم ترین دست‌آورد طرح ابتکار پنجگانه چین برای دست یابی به صلح و امنیت در آسیای غربی با گسترش ظرفیت کشورهای منطقه‌ای " برای نفوذ ناپذیر بودن در برابر فشار و دخالت خارجی ، برای مسیرهای توسعه مستقل متناسب با واقعیت‌های منطقه‌ای" و مهم ترین آن" رها شدن از سایه رقابت قدرت بزرگ و حل ستیزه‌ها و تفاوت‌های منطقه‌ای به عنوان صاحبان منطقه" است.
وانگ گفت کشورهایی که از آن ها دیدار کرد- عربستان سعودی، ترکیه، ایران، امارات متحده عربی و بحرین( به اضافه یک "دیدارکاری از عمان")- با منافع مرکزی هر یک از آن‌ها سازگار است. با نگاه به جلو، وانگ حوزه‌های " همکاری عملی" زیر را بر شمرد:
- هم راستایی ابتکار کمر بند و جاده با برنامه‌های توسعه ملی کشورهای منطقه
- صادرات و توزیع واکسن چینی کووید-19 به صورت منطقه‌ای و ایجاد سازو کاری بین المللی برای " به رسمیت شناختن دستورالعمل های بهداشتی دو جانبه"
- دست یابی به راه حل دو کشور برای مسئله فلسطین
- حل سیاسی مناقشات منطقه‌ای
- ایجاد" نقشه راه و جدول زمانی" برای از سر گرفتن برجام و حل مسئله هسته‌ای ایران
- ارتقا فوروم اصلاح و توسعه چین – عرب و نیز فوروم امنیتی خاورمیانه
- همکاری در فن‌آوری های پیشرفته و جدید مانند 5 جی، داده های بزرگ و هوش مصنوعی و
- توسعه "جامعه کشورهای چین – عربی با آینده‌ای مشترک در عصر جدید" مخالف سیاسی کردن موضوع های حقوق بشری
به طور قطع، پکن درحال تثبیت موقعیت خود به عنوان مشکل گشا است تا بن بست برجام را بشکند. در آستانه رسیدن وانگ به تهران، روبرت مالی نماینده ویژه امریکا در امور ایران گفتگویی تلفنی با ما ژاوژو Ma Zhaoxu معاون وزیر امور خارجه چین انجام داد که معاون وزیر امور خارجه طی گفتگو تاکید کرد که پکن" به ایفای نقش سازنده خود" در برگرداندن برجام به روی ریل ادامه خواهد داد.
کافی است بگویم که معاهده چین – ایران عمیقا در داخل زهدان جدیدی جای گذاری شده است که پکن امیدوار است همراه با کشورهای عرب خلیج فارس و ایران ایجاد کند. معاهده بخشی از حکایت جدید در باره امنیت و ثبات منطقه‌ای را تشکیل می‌دهد.
هیچ چیز در باره ماهیت سازو کار پرداخت برای یک چنین معاملات اقتصادی عظیم بالغ بر صدها میلیارد دلاری که معاهده چین – ایران تجسم می‌بخشد معلوم نیست. چین نمی تواند با خطر استفاده از دلار امریکایی به عنوان ارز برای چنین معاملاتی آسوده خاطر باشد.
در واقع، کارشناسان چینی همین اواخر یادآور شده‌اند که چین خطرعظیم اتکای بیش از حد بر دلار امریکا و سیستم پرداخت تحت کنترل غربی را از زمان بحران مالی 2008 می شناسد، و آخرین کمیت عظیمی (از دلار) که از سوی امریکا بری گسترش اقتصاد خود آن آزاد شد نیز به این نگرانی دامن می زند.
به علاوه، دونگ دنژین، کارشناس برجسته چینی، مدیر موسسه مالی و اوراق بهادار در دانشگاه علم و فن آوری ووهان، اخیرا به روزنامه گلوبال تایمز گفت" واشنگتن از سویفت SWIFT برای تحریم دلبخواه هر کشوری به اراده خود سوء استفاده می کند؛ که سبب عدم رضایت جهانی شده است. اگر چین و روسیه بتوانند با یک دیگر برای به چالش کشیدن سرکردگی دلار کار کنند، لیست بلند بالایی از کشور ها می توانند فراخوان را پژواک دهند و به سیستم جدید بپیوندند."
چون سیسم پرداخت به سیستم تجارت مربوط است، دونگ سیستم پرداخت جدید با استفاده از یوان را به عنوان ارزنقل و انتقال بانکی پیشنهاد کرد. دونگ گفت" در ابتدا، سیستم می‌تواند به صورت آزمایشی در کشورهای آسیای مرکزی و کشورها و منطقه‌های مسیر ابتکار کمر بند و جاده به اجرا گذاشته شود. با رشد نفوذ آن، سیستم به سمت گسترش در کشورهای دیگر در اروپا و آسه آن حرکت می کند."
گزارش های دیگری هم در ماه های اخیر از سازو کار پرداخت غیر دلاری بین چین و ایران گفتگو می کنند. این را که امریکا یک چنین توهینی را چگونه می تواند هضم کند باید دید. چین برای مقابله با امریکا – حداقل اکنون- تلاش نمی‌کند. برای ایران هم، صادرات نفت و گاز، یک دارایی راهبردی، با پرداخت به ارزهای کشوری مستلزم یک جهش اعتقادی است. در سال‌های اخیر، چین از عربستان سعودی هم خواستار خروج از مدار دلار برای تجارت نفت بوده است.
گفته می شود که چین در آسیای غربی در حال سنجیدن وضعیت است. بر اساس گزارش ها، ژانویه گذشته، موسسه ارز دیجیتال بانک خلق چین و بانک مرکزی امارات متحده عربی به اصطلاح به پل چندگانه CBDC ( بانک مرکزی عمده فروشی ارزهای یجیتال – مترجم) پیوستند، که یک برنامه پرداخت خارجی برای تسهیل انتقال پول، تصفیه تجارت جهانی و بازار معاملات سرمایه در حوزه قضایی آن ها است.
بی شک، یوان دیجیتال، از لحاظ محلی در چین به عنوان ارز دیجیتال / پرداخت الکترونیک (DCEP) ساخته شد. اما این برنامه می‌تواند برتری دلار امریکا را هم به چالش بکشد. تاکنون، سیستم پرداخت فرا مرزی بین بانکی چین CIPS در میان رشد تنش ها بین چین- امریکا ،هم با سویفت SWIFT(جامعهٔ جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) هم دست است و هم با آن رقابت می کند. استفاده گسترده تر از CIPS به جای سیستم سویفت متمرکز در بلژیک می تواند در معرض دید قرار گرفتن داده های پرداخت بین المللی چین را برای امریکا کاهش دهد. برخی تحلیل گران امریکایی این امر را به عنوان گامی " در توسعه اقتدارگرایی دیجیتال چین در سطح محلی و جهانی " مورد انتقاد قرار داده اند.
با افزایش سرعت حضور چین در صحنه جهانی، پکن مدت طولانی امیدوار بوده است که ارز فیزیکی آن، یوان، بتواند با سوار شدن پشت موفقیت های اقتصادی آن به دور شدن از سیستم مالی تحت تسلط دلار فشار بیاورد. چین پیوسته به سمت به چالش کشیدن موضعی هنوز فرصت طلبانه حرکت می کند.
ابتکار کمربند و جاده چین به نقطه ورود آماده ای برای جهانی کردن یوان تبدیل می شود. چین می تواند از کشورهای شرکت کننده در ابتکار کمربند و جاده درخواست کند تا پذیرش یوان دیجیتال را آغاز کنند، آن را وسیله پرداخت وام کند و برای پرداخت زیر ساخت هایی مانند ترمینال های عمده فروشی و معاملاتی با قیمت های کوچکتر نصب کند. طبق اعلام وزارت مبادلات خارجی چین، برای "همکاری فعالانه با راهبرد ملی توسعه کمربند و جاده" تصمیمی گرفته شده بود.
(ارز دیجیتال) جدای ازآن که سیستمی ارزانتر و سریع تر است، دیوار آتشی را هم در برابر تحریم های امریکا ایجاد می کند. در یک سناریوی فرضی، ایران می تواند یک سیستم ارز دیجیتال سازگار ایجاد کند به نحوی که تجارت و سرمایه گذاری و انتقال های حارجی، تصفیه تجارت جهانی و معاملات مبادله ارزی خارجی بین دو کشور دیگر به هیچ وجه برای امریکا قابل ردیابی نباشد.
این امر، با عبور از اسکناس های پشت سبز قدرتمند(دلار)، به صورت موثری می تواند تحریم های امریکا را خنثی نماید. گزارشی در نیویورک تایمز می گوید که " اگر همه جزئیات را در نظر بگیریم، شراکت (ایران- چین) می تواند نقطه های اشتعال جدید و خطرناکی در خراب کردن رابطه بین چین و امریکا ایجاد کند... تحریم های نو شده امریکایی از جمله تهدید به قطع دسترسی به سیسم بانکی جهانی برای هرشرکتی که با ایران تجارت می کند، با ترساندن و دور کردن ناشایسته از تجارت و سرمایه گذاری مورد نیاز، در خفه کردن اقتصاد ایران موفق شد.
واشنگتن در زمانی که طبق اعلام دولت جو بایدن" امریکا بر می گردد" چگونه می تواند یک چنین راهبرد مبارزه طلبانه ای را به پذیرد؟ وزارت خارجه امریکا شرط کرده است " روی شرکت های چینی که به ایران کمک می کنند هزینه هایی را تحمیل کند." تحت این شرایط کاملا قابل تصور است که هیچ جدول زمانی برای به اجرا گذاشتن رسمی معاهده چین – ایران وجود ندارد. ایران و چین به عنوان "کشورهای متمدن" می توانند مفاهیم خود شان را از زمان و مکان داشته باشند.
افزودن دیدگاه جدید