رفتن به محتوای اصلی

برگ هایی از تاریخ جنبش سندیکایی ایران – ١٤

برگ هایی از تاریخ جنبش سندیکایی ایران – ١٤

در قسمت قبلی بە گرایش فزایندە کارگران بە ایجاد سندیکاهای مستقل در اثر خلف وعدەهای شاە بە کارگران اشارە کردیم. در این قسمت دورە مبارزاتی شکوهمند دیگری از جنبش کارگری را کە درنیمە دوم سال ٥٧ در آستانە انقلاب بهمن شروع شد و مبارزات کارگران در اوایل انقلاب را مرور می کنیم.

آمادگی برای گسترش اعتصابات کارگری همانطور کە قبلا شرح دادیم وجود داشت. در نیمە دوم سال ٥٧ با پیدایش شرایط انقلابی در کشور اعتصابات متاثر از نارضایتی های پیشین و شرایط انقلابی با شتاب بی سابقە و با شرکت واحدهای بزرگ و موثر تولیدی رو بە گسترش نهاد و با سرعتی خارج از تصور طی ٣ تا ٤ ماە سراسر کشور را در برگرفت و تبدیل بە یک اعتصاب بی سابقە فلج کنندە شد و ارکان نظام دیکتاتوری را متزلزل کرد

اعتصاب کارگران نفت بی شک تاثیر بە مراتب تعیین کنندە تری از اعتصابات دیگر داشت و خود محرک تعداد زیادی اعتصاب در بخشهای تولیدی و خدماتی و فرارویی اعتصابات بە اعتصاب عمومی شد.

در ٢٢ مهر کارگران پالایشگاە آبادان اعتصاب کردند. دخالت نیروهای نظامی برای پایان دادن بە این اعتصاب موجب واکنش همکاران آنها در ادارە مرکزی نفت شد. در ٢٥ مهر کارکنان ادارە مرکزی شرکت نفت اعتصاب دیگری را برگزار و خواهان ممنوعیت دخالت نیروهای نظامی در اعتصابات کارگری و افزایش ٥٠ درصد بە دستمزدهایشان شدند. متعاقب آن در ٢٩ مهر کارکنان پالایشگاە نفت در تهران نیز بە اعتصاب پیوستند. شروع اعتصابات غافلگیرانە در مراکزی کە شاهرگ اقتصادی کشور بودند و حمایت های اعتصابیون از همدیگر برای روسا و مدیران شرکت نفت چنان دور از انتظار و غافلگیرانە بود کە موجب عقب نشینی سریع مدیران شرکت نفت و پذیرش همە خواستە های اعتصابیون و عذر خواهی رئیس شرکت نفت آبادان از کارگران شد. از زمان اعتصاب معروف نفت در سال ١٣٢٥ هیچ گاە اعتصابی بە این گستردگی و کیفیت روی ندادە بود. با این حال بی اعتمادی نسبت بە وعدەهای مسئولان دولتی چنان زیاد بود کە کارگران وعدەهایی را کە مسئولین بە انها می داند نمی پذیرفتند و مطالبات دیگری را برای پایان دادن بە اعتصاب شان پیش می کشیدند. این اعتصابات با وجود کنترول شدید ساواک بر موسسات نفت انجام شد و معلوم کرد کە این کنترولها هم نتوانستە بود وقوع این اعتصابات را پیشبینی و پیشگیری و سازمانگران شان را شناسایی و خنثی کند!

از آن بدتر برای مسئولین تغییر رفتار کارگران اعتصابی نسبت بە گذشتە بود کە بر خلاف گذستە دیگر حتی وقتی با همە مطالبات شان هم موافقت می شد بە دلیل بی اعتمادی راضی بە پایان دادن بە اعتصاب هایشان نمی شدند و بتدریج مطالبات سیاسی را نیز جزء شروط شان برای پایان اعتصاب قرار می دادند. بە نظر می رسید طبقە کارگر فرصت پیدا کردە بود تا همە آن ظلم هایی را کە رژیم در حق شان اعمال کردە بود تلافی کند.

وسعت و تاثیراعتصابات بە غیر از آنکە دور از انتظار مقامات رژیم شاە بود، فضای خفقان و سانسور را نیز تحت تاثیر قرار داد و برخی از روزنامە ها را کە تا قبل از آن اجازە انتشار اخبار اعتصابات کارگری را نداشتند بر آن داشت تا گزارش هایی از این اعتصابات را منتشر کنند و مردم را از آنها با خبر کنند. روزنامە اطلاعات در همان حال کە اعتصاب در موسسات مختلف نفت جریان داشت در ٣٠ مهر گزارشی از این اعتصابات و اعتصابات متعدد دیگر کە در پی اعتصاب نفت و متاثراز آنها در موسسات غیر نفتی شروع شدە بود بە همراە تلاشهایی کە از جانب مدیران برای پایان دادن بە اعتصابات در جریان بود را منتشر کرد.

اطلاعات در بخشی از گزارش مفصل خود نوشت:

"همزمان از آبادان خبر می‌رسد اعتصاب ۵ هزار کارمند صنعت نفت دیروز و امروز هم ادامه یافت و اعتصاب‌کنندگان ساعت ۷:۳۰ صبح دیروز همانند چهار روز گذشته جلوی اداره مرکزی شرکت ملی نفت اجتماع کردند. تعداد زنان کارمند، دیروز در میان اجتماع‌کنندگان بیشتر بود. روسای واحد‌ها با مدیران صنعت نفت آبادان ملاقات داشتند. مدیران اطلاع دادند که اضافه حقوق کارکنان تصویب شده و در صورتی که از شنبه سر کار حاضر نشوند غایب محسوب می‌شوند، اما کارمندان اعتصابی اعلام کردند که به اعتصاب ادامه خواهند داد تا هنگامی که خواسته‌های چهارگانه آنان به انجام برسد. در مورد بازداشت و دستگیری عده‌ای از کارمندان صنعت نفت، بر اساس خواست‌های کارمندان، مقامات مسئول باید عذرخواهی کنند و پلیس حفاظت پالایشگاه برکنار شود... کارمندان اعلام کرده‌اند با وعده و وعید اعتصاب را نخواهند شکست".

در پشت همە این اعتصابات کمیتە های کارگری مخفی قرار داشتتند کە توسط خود کارگران هر واحد تشکیل شدە بود. روی آوری بە تشکیل کمیتە های مخفی خود نتیجە سرکوب اتحادیە های غیر دولتی و اعمال کنترول پلیسی رژیم بر آنها بود. رژیم شاە تصور می کرد کە با کنترول پلیسی راە تشکل یابی کارگران را مسدود و آنها را بە زندگی در وضعیتی کە باب میل رژیم و سرمایە داران بود عادت دادە است اما کارگران در اولین فرصتی کە پیدا کردند بە دنبال تشکلهای مطلوب خودشان رفتند و با تشکیل شوراهای کارگری تشکیلاتی را بوجود آوردند کە مسولین رژیم سلطنتی حتی تصورش رانکردە بودند! شوراهایی کە علاوە بر پیگیری مطالبات صنفی مسائل سیاسی مرتبط با کارگران را نیز پیگیری می کردند و در پی کنترول کارگری بر تولید و توزیع بودند.

*در هفتە ایندە برگ های دیگری از تاریخ جنبش سندیکایی را مرور می کنیم.

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • No HTML tags allowed.
  • نشانی‌های وب و پست الکتونیکی به صورت خودکار به پیوند‌ها تبدیل می‌شوند.
CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید