شیلی در روز 19 دسامبر سال 2021،با شمارش 99.9 درصد آرا، گابریل بوریچ ترقی خواه را در برابر خوزه آنتونیوکاست، نامزد دست راستی برگزید. به محض بسته شدن صندوق‌های رای درساعت 6 بعد از ظهر به وقت محلی، بوریچ باکسب 55.9 درصد(4.618.480) کل آرا، کاست را با 44.1 درصد آرا پشت سرگذاشت.

پیروزی با اختلاف 12 درصدی، با وجود اختلال عظیم درحمل و نقل عمومی روز یکشنبه، که به صف‌های طولانی درایستگاه‌های اتوبوس و محل‌های رای گیری درطی موج گرمای بی‌سابقه منجر شدبه دست آمد. چون محله‌های فقیر نشین و کارگری بیشترین تحت تاثیر واقع شدگان اختلال حمل و نقل بودند، اعضا احزاب چپ رئیس‌جمهور راست‌گرای کنونی، سباستین پینه را را متهم به دخالت درانتخابات کردند. با این‌حال، رای دهندگان برای شکستن رکورد مشارکت رای دهندگان به صورت جمعی بیرون آمدند و آرا خود را با رای مطلوب 55 درصدی به صندوق‌ها ریختند.

بوریچ زمانی که در مارس سال 2022در 36 سالگی ریاست جمهوری را به عهده می گیرد جوان‌ترین رئیس جمهور شیلی خواهد بود. مشارکت او در سیاست ده سال پیش، در سال 2011 در زمان اعتراضات دانشجویی، که او فدراسیون دانشجویان دانشگاه را هدایت می کرد آغاز شد. پینه را هم در آن زمان رئیس جمهور کشوربود، و به صورت موثری مخالف اعتراض‌ها بود، که از نابرابری شدید در آموزش عالی ریشه می‌گرفت.

اعتراض‌های دانشجویی رشد کرد و ائتلاف‌هایی را با جنبش‌های کارگری و دیگر جنبش‌های اجتماعی ایجادکرد. هزاران هزارنفر دراین اعتراض‌ها شرکت کردند، هزاران نفر دستگیر شدند، برخی کشته شدند و بسیاری زخمی شدند. در سال 2013، بوریچ برای نمایندگی مجلس انتخاب شد، او بخش ماگالانز و شیلیایی های قطب جنوبی کشور را نمایندگی می‌کرد. اعتراض‌ها ادامه یافت، و درقیام عمومی اکتبر سال 2019 ،که دانش آموزان دبیرستانی پس از آن‌که دولت کرایه ها را افزایش داد، با ازکار انداختن نرده‌ی گردان دریافت بلیط، موح مسافران را وارد سیستم مترو سانتیاگو کردند به اوج رسید.

حکایت موفقیت‌های مالی در شیلی که بر کالاهایی مانند مس استوار است آن است که (درآمدآن)به دست اکثرشیلیایی ها نمی‌رسد. نیمی از ساکنان شیلی درماه کمتر از 400هزار پزو شیلی( 550 دلار امریکا) دریافت می‌کنند. مطالعه سازمان ملل در سال 2017 نشان می‌دهد که تنها یک درصد از مردم شیلی 33 درصد از تولید ناخالص ملی شیلی را کسب می‌کنند. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی شیلی را در سال 2021 ، بانابرابری در اخذ مالیات، مشارکت کم زنان در بازار کار و هزینه‌های عمومی اندک در آموزش کودکان، به‌عنوان نابرابرترین عضو خود رتبه بندی می‌کند.

بوریچ، شب یکشنبه در سخنرانی پیروزی خود به زبان‌های اسپانیایی، آیمارا، راپانوی وماپوچه زبان ملی ماپودگان به مردم سلام کرد. در سال 2014، او عضو کمیسیون دولتی در حقوق بشر و حقوق مردمان بومی بود.

اوگفت: "از تمام اشخاص و مردمی که دراین مکان که ما شیلی می‌نامیم ساکن هستندتشکر می‌کنم. آن‌چه مهم است این است که شما رای دادید، گذاشتید صدایتان شنیده شود،تعهد خود را به این کشور برای هر یک و همۀ ما نشان دادید." او به اشاره غیرمستقیم به اگوستو پینوشته دیکتاتور سابق افزود،" دریک چنین روز مهمی، نمی‌توانیم به زمانی بازگردیم که مردم، به هر دلیلی، از حق رای خود محروم بودند."

بوریچ مدافع شدید حقوق زنان است. بوریچ، در 19 ژانویه 2021، با پیشنهاد لایحه‌ای برای قانونی کردن سقط جنین قبل از هفته 14 آبستنی اظهار داشت،" ما باید به‌سوی سقط جنین قانونی، امن، آزاد و تضمین شده برای سلامت عمومی مردم پیش برویم...سقط جنین واقعیت غیر قابل انکاری است و ممنوع کردن آن تنها نابرابری بیشتری را بین کسانی که به آسانی می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند و کسانی که نمی‌توانند ایجاد می‌کند."

بوریچ و حزب من کرامت را تایید می کنم او بیش از 60 دزصد آرا را در استان ماگالانز، زادگاه او ونیز ابرشهر سانتیاگوکسب کرد. اما خوزه آنتونیو کاست رهبر حزب جمهوری خواه در مناطق شراب سازی و کشاورزی شیلی نزدیک به جنوب شهر کاپیتال چند درصدی برتر بود.

یکی از این مناطق، لا ارائوکانیا، که کاست قویترین نمایش خود را با کسب 60 درصدآرا در آن جا عرضه کرد، زادگاه مردم ماپوچه است، که نماینده یک سوم جمعیت منطقه هستند. تنش ها امسال بین ماپوچه و مالکان زمین درحال افزایش بوده است، که پینرا(رئیس جمهور کنونی-مترجم) در منطقه حالت اضطراری اعلام کرد"تا با خشونت ناشی از قاچاق موادمخدر، تروریسم و جنایت سازمان یافته مقابله کند."

اما ماپوچه می‌گوید آن‌ها با دولت برای حق زمینی می‌جنگند که اگر نه هزار سال اما قرن‌ها ساکن آن بوده اند. به لحاظ سنتی معیشت کشاورزان، و شیوه زندگی آن‌ها در ستیزه‌ی مستقیم با کشاورزی متمرکز است. قطعه‌های بزرگی از خاک ماپوچه به خانواده‌های غیر بومی و شرکت‌ها واگذار شده ،و در دهۀ 1980، دولت باقی‌مانده زمین‌هایی را که به صورت جمعی نگه‌داری می‌شد، با بازکردن راه از طریق وام شخصی و ورشکستگی به مالکیت فردی درآورد. در مارس 2021 رهبران ماپوچه درخواستی را که دولت پینه را را به نسل کشی متهم می‌کند تقدیم دادگاه جنایی بین المللی در لاهه کردند.

از این رو وقتی که گابریل بوریچ سخنرانی پیروزی انتخاباتی خود را با کلماتی به زبان ماپوچه آغازکرد، تعهد خود به حل بحران در لا آریئوکانیا و وعده طولانی مدت کارزار انتخاباتی خود را دوباره مورد تایید قرار داد،" ما به کشور چندملیتی و حق تعیین سرنوشت خلق‌های اصیل خود باور داریم ."

----------------------

دانیکا جردن نویسنده و مترجم زبان های اسپانیای، پرتقالی، فرانسوی، ایتالیایی و دیگر زبان ها است.