ضرورت مذاکره بدون پیش شرط، و فراتر رفتن از برجام!
بیانیه هیئت سیاسی- اجرائی حزب چپ ایران (فدائیان خلق)
پیرامون:
ضرورت مذاکره بدون پیش شرط، وفراتر رفتن از برجام!
بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا با تاکید بر وعده‌ی انتخاباتی خود، بازگشت به برجام سخن گفته و آن را البته مشروط به بازگشت ايران به تعهدات خود کرده است. جمهوری اسلامی اما بازگشت به مذاکره را به لغو تحريم های اقتصادی مشروط ساخته‌است. با اين وجود، با توجه به مواضع اعلام شده‌ی دو طرف، انجام مذاکره در چشم انداز نزديک محتمل است. گرچه مذاکره‌ی بدون قید و شرط هنوز عملی نشده است، اما بعد از چهار سال تهدید و تنش و تحریم، اختلاف حالا بر سر تحقق شروط و موضوعات مذاکره متمرکز شده است. بر زمینه‌ی چنین برخوردی نیز اروپا تلاش دارد که دو طرف همزمان و گام به گام به اقدامات متقابل در جهت لغو تحریم‌ها و احیای برجام، در حین ادامه‌ی مذاکرات بر سر مسائل مورد اختلاف بپردازند. امری که راه عبور از شروط متقابل نیز می‌تواند تلقی شود.
توافق جامع با ۵+۱ معروف به برجام، پس از سال‌ها تشنج، توانست دامنه‌ی تنش در مناسبات جمهوری اسلامی با غرب خصوصا آمریکا را کاهش دهد. این توافق می توانست پیش‌تر هم برود، هرگاه که طرفین به مفاد و روح آن پایبند می‌ماندند. اما با آمدن دولت ترامپ ورق به‌کلی برگشت و ترامپ با خروج از برجام، سیاست تشدید تحریم‌ها و "فشار حداکثری" را در پیش گرفت. از سوی دیگر، اما واقعیت آن است که برجام حتی در زمان توافق نیز، پایان تشنج نبود. برای آمریکا و دولت‌های دیگر غربی، برجام گام اولی بود که می‌بایست با توافقات بعدی تکمیل می‌شد. اما پیشرفت و تداوم برجام به تدریج و قبل از همه در خود جمهوری اسلامی توسط دستگاه ولایت و شخص خامنه ای، فرماندهان سپاه و کاسبان تحریم با سد و مانع مواجه شد. جمهوری اسلامی پس از توافق برجام با سیاست‌های تحریک آمیز و تداوم و نمایش برنامه‌ی موشکی و به‌خصوص پرتاب آن با حروف عبری در نابودی اسرائیل، هم‌چنین تشدید جنگ در سوریه و تقویت نیروهای شبه نظامی در عراق و لبنان، عملا بر جو تشنج دامن زد. پس اگر ضربه‌ی اصلی را ترامپ بود که به برجام زد. جمهوری اسلامی نیز به نوبه خود با اقدامات تحریک آمیزش بر آن دامن زد. این اقدام ترامپ به‌درستی با محالفت عموم نیروهای دموکراتیک و حتی قدرت های بزرگ مواجه شد.
ما اقدام دولت آمریکا در خروج از برجام را محکوم کرده‌ایم و پیرامون آن بارها دست به روشنگری زده و ضمن مخالفت با سیاست‌های دولت ترامپ، بی وقفه شعار مذاکره‌ی بدون پیش شرط را مطرح کرده‌ایم. حزب چپ ایران (فدائیان خلق) برای حفظ و تداوم برجام، از این سیاست فعالانه دفاع و آن را به سود مردم کشور ارزیابی کرده‌است و بر برجام های دیگر پیرامون موضوعات مورد اختلاف و زمینه ساز تنش و تخاصم در مناسبات طرفین تاکید و تصریح داشته‌است که معضل فقط موضوع هسته‌ای نیست و موفقیت واقعی برجام را باید در فراگیری آن در زمینه‌های دیگر جست.
موانع بر سر راه مذاکرات جدید متعددند. از جمله نقشی که جمهوری اسلامی، اسرائیل و عربستان در منطقه دارند. تردید نباید کرد که سیاستی که تروئیکای اروپا (فرانسه، آلمان و انگلستان) دنبال می کند و آثار ناشی از برنامه ای که توسط ترامپ پیش رفته است، تحریم‌های جدیدی که وضع شده‌اند، همگی احتمال توافق صرف برسر برجام ۲۰۱۵ و تداوم و تحکیم آن را دشوار می کند و این امر، بدون تغییرات در سیاست های کشورهای فوق و عمدتا از جمله در سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی غیر قابل تصور خواهد بود. لذا هم‌چنان باید بر آغاز مذاکرات بدون پیش شرط پای فشرد و در صورت شروع مذاکرات گفت و گو بر سر موارد دیگر از جمله مسائل منطقه و ضرورت تنش زدائی و تامین امنیت در آن گامی در جهت تضمین ادامه این توافق‌نامه خواهد بود
در جمهوری اسلامی امر مذاکره به راحتی پیش نخواهد رفت. صحبت‌های ضد و نقیض بین سیاستمداران و مقامات بالای رژیم زیاد شنیده می شود. اما شرائط اقتصادی اجازه ادامه‌ی وضعیت کنونی را دشوار کرده‌است. از همین رونیز، در سطح مسئولان نظام بعید است نفس مذاکره با مخالفت جدی روبرو شود. اما هراس اینان بیشتر از آن است که مذاکره از مسئله اتمی و لغو تحریم‌ها فراتر رفته، به حوزه‌های دیگر برسد. این تصادفی نیست که هیچ دانه درشتی اعم از روحانیت ولایی، سپاهیان رده بالا و دولتی‌های معتدل از مخالفت با نفس مذاکره دم نمی‌زند. مسئله برای همگی آن‌ها حتی شخص خامنه‌ای، موضوع مذاکره است و شرط و شروط گذاشتن‌ها هم علاوه بر بالا بردن نرخ چانه‌زنی، بیشتر محدودنمودن حوزه‌ی آن است. شروطی که، چه بسا مانع مذاکره و حتی شکستن تحریم‌ها هم بشوند.
نیاز و منافع مردم ایران پایان یافتن فضای تنش و تشنج است. مردم ایران می‌بینند که چگونه همه شئونات حیاتی کشور و یک ملت هشتاد و چهار میلیونی به گروگان برنامه‌ی ماجراجویانه‌ی پروژه‌ی هسته‌ای مضر به حال ایران درآمده است. می بینند که چگونه سفره‌ی شام آن‌ها، با بالا و پائین رفتن دلار که ناشی از مشی تخاصم‌جویی جمهوری اسلامی و پیامدهای آن است هر روز تهی‌تر می‌شود. مردم صلح و آرامش می‌خواهند. طالب بهبود وضع اقتصادی و معیشت خود هستند. برای مردم اهمیت مذاکره، در به نتیجه رسیدن آن است و نه به‌عنوان نمایش سیاسی و وقت گذرانی.
ما تاکنون بر لزوم مذاکره‌ی بدون قید و شرط تاکید داشتیم، اکنون ضمن تاکيد دوباره بر مذاکره‌ی بدون پيش شرط، بر این باوریم که تداوم و تکمیل و تحکيم برجام منوط به فراتر رفتن از آن و توافق جامع برسر موضوعات مورد اختلاف از جمله امنيت منطقه و سياست منطقه ای جمهوری اسلامی است. سیاست ما اگر در شرایط «تحریم حداکثری»، تاکید بر مخالفت با مشی تحریم های ترامپ و دفاع از مذاکره‌ی بی قید و شرط طرفین برای انجام مذاکره‌ی مستقیم بود، اکنون باید در رویکرد مذاکره‌ی بیدرنگ و بدون پیش شرط برای لغو تحریم‌ها، بسط چهارچوب برجام و آمادگی برای گسترش مذاکرات مشخصاً بر سر تنش زدائی در منطقه به منظور عادی سازی مناسبات با همسایگان و تأمین آرامش و اعتماد متقابل متناسب با توافق حاصله باشد.
حزب چپ ایران (فدائیان خلق) بر اتکا به دیپلماسی و مذاکره با دول دیگر تاکید دارد و خواهان حل احتلافات با آمریکا و همسایگان بر سر میز مذاکره است. ما مخالف سیاست‌های ماجراجویانه و تحریک آمیز منطقه‌ای جمهوری اسلامی، مخالف سیاست‌های فزون‌خواهانه‌ی دولت آمریکا و متحدان آن هستیم که خاورمیانه را به آشوب کشانده و استقرار صلح و ثبات در منطقه را به خطر انداخته است. ما بر این باوریم که پایان دادن به اوضاع بحرانی کنونی، انزوای بین المللی و تنش با همسایگان از طریق تغییر سیاست‌های تنش‌زای جمهوری اسلامی و تلاش برای ایجاد روابط صلح آمیز با دیگران ممکن است. تحکیم برجام می تواند گامی در جهت صلح و امنیت در منطقه و ایجاد مناسبات دوستانه با همسایگان و دیگر کشورهای جهان تلقی شود.
هیئت سیاسی اجرائی حزب چپ ایران (فدائیان خلق)
۴ اسفند ۱۳۹۹ برابر با ۲۲ فوریه ۲۰۲۱