روزنامه اومانیته : بالاخره!

همین جمعه  سه روز پیش، ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵، فرار ساکنین غزه بطرف جنوب باریکه، از بیم تشدید هجوم ارتش و آتش و آهن دولت نتانیاهو، نشانه ای است از نقض قوانین بین المللی و ویرانگری تمدن بشری، و میل به برقراری حاکمیت زور بجای حاکمیت قانون. و امروز ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵، فرانسه، انگلیس، کانادا، استرالیا به همراه ۷ کشور دیگر در جلسه ای تاریخی در سازمان ملل متحد به‌رسمیت شناختن  فلسطین را به عنوان یک دولت اعلام می کنند. این اقدام بخشی از ابتکار مشترک فرانسه و عربستان سعودی بود و با موجی از تحلیل‌ها و واکنش‌ها در سطح بین‌المللی مواجه شد. فشرده ای از یک میز گرد (برنامهٔ ساعت ۸:۲۰ صبح – گفت‌وگوی بزرگ رادیو فرانس اینتر با حضور شخصیت‌هایی چون اوفر برونشتاین، دیوید خلفا و ریم ممتاز) و تفسیر امروز پییر هاسکی در رادیو فرانس اینتر را  در پائین ملاحظه می کنید.

لحظه‌ای تاریخی؟

اوفر برونشتاین، رئیس انجمن بین المللی صلح و میانجی با سابقه، که بهمراه امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه برای اجلاس عمومی، به نیویورک پرواز می کند، این اقدام را یک «لحظهٔ تاریخی» خواند. او تأکید کرد که برای نخستین بار پس از سال‌ها بن‌بست در روند صلح، کشورهایی مهم به رسمیت شناختن فلسطین را اعلام کرده اند. شناسایی رسمی فلسطین جایگاه فلسطینی‌ها را در عرصهٔ دیپلماسی جهانی تقویت می‌کند و پیام روشنی به جامعهٔ بین‌المللی می‌دهد: انکار موجودیت فلسطینی‌ها پذیرفتنی نیست. طرفداران یک دولت واحد، چه فلسطینی (مانند حماس)، و چه اسرائیلی (مانند نتانیاهو و همدستان افراطی اش در افراطی ترین دولت اسرائیل)، دو ملت، دو دولت را رد می کنند.

چه چیزی تغییر می‌کند؟

شناسایی دولت فلسطین، نشانه‌ای مهم برای تقویت موقعیت فلسطینی‌ها و منزوی شدن دولت نتانیاهو، حتی از سوی کشورهای دوست اسرائیل می‌ باشد. خانم ریم ممتاز، سردبیر پلتفرم استراتژیک اروپا اشاره می کند که امروز همه کشورهای عربی و برخی کشورهای مسلمان به طور صریح از این اقدام برای خلع سلاح حماس و استقرار نیروی ثبات بخش در غزه حمایت می کنند. با این وجود، آیا فلسطین دسترسی بیشتری به نهادها و دادگاه‌های بین‌المللی پیدا خواهد کرد؟ آیا جایگاه فلسطینی‌ها در مذاکرات و محافل جهانی تقویت می‌شود؟ آیا رنج‌های مردم غزه و کرانه باختری کاهش می‌یابد؟  در میزگرد تاکید شد که شناسایی فلسطین به تنهایی عملیات نظامی اسرائیل را متوقف نمی‌کند. بدون فشارهای سیاسی و اقتصادی و بدون اقدامات عملی مانند تحریم یا فشار دیپلماتیک علیه اسرائیل،  تغییر ملموس بعید است. 

حساسیت لحظه

اقدام به شناسایی فلسطین هم نتیجه و هم پیامی است نسبت به وضعیت غم انگیزی که منطقه طی دو سال اخیر یافته است. بعد از حمله تروریستی حماس در ۷ اکتبر۲۰۲۳ با بیش از ۱۲۰۰ کشته و تعداد زیادی از مجروح و گروگان، با حمله وحشیانه دولت نتانیاهو و ارتش آن، به سرزمین کوچک ۳۶۰ کیلومتری پاسخ داده شد. بی آن که معلوم باشد که حملات آن ها دنبال چیست، شهر و خانه ها و کاشانه ها و بیمارستان ها و زیرساخت های غزه ویران شدند و قربانیان به ۶۵۰۰۰ نفر رسیدند غالبا غیر نظامی. تابستان ۲۰۲۵ همه خط قرمز ها  پشت سر گذاشته شد. پدید آمدن یک قحطی سازمان یافته، و اکنون عملیات گسترده علیه شهر غزه که دیگر یک تهاجم نظامی نیست، بلکه  قهرا به سوی مهاجرت اجباری و تبعید همگانی واداشتن است، حرکتی که حتی تظاهر به هدف های نظامی یا آزاد سازی گروگان ها هم ندارد. ادعای مالکیت بر سرزمین غزه دارد و برخی از وزیران افراطی دولت نتانیاهو، حتی به طور علنی از اخراج فلسطینیان از سرزمین هایشان سخن می گویند. 

جمعه ۱۹ سپتامبر، فرار غزه ای ها از خانه و کاشانه هایشان

شدت عملیات نظامی اسرائیل در غزه، بحران انسانی فاجعه‌بار، و گسترش شهرک‌های اسرائیلی در کرانهٔ باختری که امکان تشکیل دولت فلسطینی پایدار را تهدید می‌کند نگرانی جامعهٔ جهانی را برانگیخته است. در این شرایط، اگر اقدامی فوری صورت نگیرد، موجودیت سیاسی فلسطین به‌طور برگشت‌ناپذیری تهدید خواهد شد. ماهیت شناسایی فلسطین، اعتراضی جهانی است به سیاست اسرائیل و امریکا و پیامدهای وخیمی که در خاورمیانه ببار آورده اند.

شناسایی فلسطین به ابتکار فرانسه و عربستان سعودی در این لحظه حساس، حامل پیامی روشن است: انکار حقوق فلسطینیان دیگر پذیرفتنی نیست و به نابودی فلسطینیان "نه" می گوید.

به رسمیت شناختن فلسطین بیش از یک اقدام دیپلماتیک ساده است؛ بقول پییر هاسکی، پیام روشنی علیه «قانون جنگل» و برتری زور بر حقوق می‌دهد. البته آزمون واقعی در «روز بعد» خواهد بود: آیا این شناسایی می‌تواند به اقدامات عملی مانند فشار دیپلماتیک، تحریم هدفمند و ابتکارات صلح منجر شود یا صرفاً به بیانیه‌ای اخلاقی محدود خواهد شد؟

اقدام به شناسایی توسط این کشور ها، در پی شناسایی دولت فلسطین توسط اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل،  امید هرچند شکننده‌ای را زنده می کند.  اما تداوم این امید تنها با عبور از نمادها و حرکت به سمت اقدامات واقعی ممکن است. ابتکار عمل مشترک به‌رسمیت شناختن دولت فلسطین با مخالفت شدید ایالات متحده آمریکا و اسرائیل روبروست. بدون تعهد قوی واشنگتن، هر پیشرفت دیپلماتیک محدود خواهد بود. 

دوشنبه ۳۱ شهريور ۱۴۰۴ - ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵