عبدالکریم لاهیجی، رئیس افتحاری "فدراسیون جهانی جامعه های حقوق بشر" و از موسسان "جمعیت ایرانی دفاع از حقوق بشر"، اولین سخنران تظاهرات است. در صدا و صورت او تاثر و خشم مشهود است. این تظاهرات،  پنجشنبه 19 ژوئن 2025 در میدان پانتئون پاریس برگزار شد علیه جنگی که با تجاوز اسرائیل به ایران آغاز شده است. دعوت کنندگان اولیه به این فراخوان، شش انجمن مدنی و حقوق بشری در پاریس بودند. این گزارش، مکمل گزارش قبلی از همین تظاهرات، منتشره در "به پیش!" است.

سخنرانی مبارز قدیمی، پرسابقه و بر جسته حقوق بشر، از موضع یک مخالف جمهوری اسلامی، و با مخالفت با تبعیضات مختلف درکشور صورت می گیرد. او مخالفت خود را با رژیم اسلامی، با اشاره به تبعیضات متعدد ضد آزادی و ضد برابری در قانون اساسی جمهوری اسلامی توضیح می دهد. لاهیجی، با پافشاری بر این مخالفت، فریاد بر می آورد که مخالفت او با یک طرف، مانع مخالفت با طرف دیگر، مخالفت با تجاوز نظامی دولت و ارتش اسرائیل به ایران نمی شود. او می گوید از اهداف اتمی جمهوری اسلامی اطلاعی ندارد. ولی همانی که خود توافق برجام را پاره کرد، که اکنون رئیس جمهور امریکاست، امروز بر تهدید اتمی جمهوری اسلامی می کوبد. لاهیجی می گوید 60 سال است که از حقوق بشر دفاع می کند و تا آخرین دم نیز به مبارزه خود ادامه می دهد.

سخنران دیگر، خانم آیدا هادیزاده، نماینده مجلس ملی فرانسه است که والدین او ایرانی و پناهنده می باشند. او تجاوز اسرائیل به ایران را، نقض حقوق بین الملل می شمارد. او می گوید این حقوق بین الملل، مقرراتی  وضع شده توسط تعدادی متخصص نیستند. این ها، درس ها و تجارب بشری از دو جنگ بزرگ جهانی با میلیون ها کشته در جهان از جمله مرگ یک میلیون انسان در اروپا می باشند. خانم هادیزاده، گفته صدر اعظم المان، فریدریش مرتس را شرم آور خواند که لگدمال شدن حقوق بین الملل و تجاوز به یک کشور را، شجاعت ارتش و دولت اسرائیل و قابل احترام شمرده است. او حقوق را نگهبان و حافظ زندگی شهروندان می داند، و نقض آن ها را خطری برای بشریت بشمار می آورد.

پوریا امیرشاهی، نماینده دیگر مجلس ملی فرانسه، تجاوز و حمله نظامی اسرائیل به ایران را، نشانه ای از خطرات فرارو برای بشریت می داند. او ضمن ابراز همدردی با شهروندان بی گناه ایرانی و خارجی که در نتیجه تجاوز نظامی اسرائیل در خطر قرار گرفته اند، به خطر جنگ های متعدد  در جهان اشاره کرد که دراشکال مختلف بروز می کنند. در اوکراین، در فلسطین، اکنون در ایران، و بسیاری مناطق دیگر مستعد جنگ در اثر  اختلافات  و درگیری ها. او خطر جنگ های گوناگون در جهان را، نتیجه نقض قوانین بین المللی و حاکم شدن قانون جنگل بر جهان می داند. توضبح می دهد که برای جلوگیری از جنگ ها و وقایع دردناک گذشته و برای همکاری بین المللی در راستای نیازهای آتی و مدرنیزاسیون جهان قوانین و توافقات بین المللی وضع شده اند. اکنون، قوانین بین المللی و معاهدات جهانی، نقض می شوند و عکس آن ها پیش می رود. نمونه اش نقض توافقات جهانی مربوط به حفظ محیط زیست است  که درگیری ها و منازعات در مناطق را در خود نهفته دارد.  این خطر برای بشریت را باید  جدی گرفت و برای رفع آن تلاش کرد با حفظ حقوق وتوافقات بین المللی و  پایان دادن به درگیری ها و جنگ ها.

سپیده فارسی، در تظاهرات میدان پانتئون سخن گفت. سپیده فارسی فیلمساز ایرانی، و کارگردان مستند "روحت را بدست بگیر و برو" می باشد، مستندی  در باره فاطمه حسونه، عکاس فلسطینی که با بمباران 16 آوریل 2025 اسرائیل در غزه، همراه هفت عضو خانواده اش کشته شد. خانم فارسی،  در باره رنج ها از جنگ عراق و ایران در دوره نوجوانی اش و از دردها در این جنگ اسرائیل و ایران گفت. از کشته شدن دوستش فاطمه حسونه، در غزه واشنایانش در ایران، و از درد و زخمی که بر او وارد می شود، با هر بمبی که گوشه ای از  خاک ایران را ویران می کند. در این تظاهرات ضد جنگ، با  قربانیان جنگ در غزه که 80 در صد ساخت و بافت و تاسیسات آن و جان های بی شمار  از میان دو میلیون اهالی آن نابود یا مجروح شده، شدیدا احساس همدردی می شد. 

آرش سعیدی، نماینده پارلمان اروپا، می گوید تا کنون در برابر عموم راجع به ایران سخن نگفته و برای اولین بار است که  در این تظاهرات در آن باره، سخن می گوید : نیازی نیست که من بگویم نتانیاهو هیچ علاقه ای به آزاد کردن کسی ندارد. در نهایت با ملا های بدون تکنولوژی هسته ای، هیچ مشکلی ندارد تا آن ها با نیروهای سرکوبشان پایدار بمانند. من برای هر قربانی گریه می کنم و نیازی ندارم که ملیت او را بدانم. هیچ مرگی را  بر اساس هویت قاتل قضاوت نمی کنم. برای هر خونی که ریخته می شود، همدردی می کنم. این روز ها می پرسند آیا شما امیدوارید. صمیمانه بگویم : نه! با جنگ نیست که ایرانیان آزاد می شوند. تجربه عراق را داریم. راجع به 1953 شنیده ام که شاه را مستقر کردند. من هیچ اعتمادی ندارم به کسانی که شاه و ملا را مستقر کردند. دموکراسی در ایران از درون ما مردم زاده می شود، نه زیر بمب. این روز ها برخی از زن زندگی آزادی نام می برند. ولی همین ها در زمانی که بنفع شان بود هیچ اشکی نریختند در باره زنان و کودکانی که محروم و رنجور و غمناک بودند. اگر امشب پیغامی بخواهم بدهم این است که در شرایطی که  مردم رنج می کشند و بود و نبودشان در میان است،  با هم متحد بمانیم، با وجود اختلافاتمان، اختلافاتی سیاسی که میان فرانسویان و همه جا نیز هست. باید متحد بمانیم تا با آنانی مبارزه کنیم که می خواهند از ما استفاده کنند تا نسل کشی در غزه فراموش شود.

سخنران های دیگری نیز صحبت کردند، از دردها و هراس ها و از تناقض تراژیک و سوگی گفتند که در آن گرفتارند. میان دو جنگ طلب شرور گرفتار بودن، تناقضی تراژیک را می سازد. دفاع از خاک و مردم کشور، در مقابل ارتشی متجاوز، بدون مرز بندی با استبداد خونخوار و ویرانگر داخلی، مار در آستین پروردن است. مرزبندی با این خطر و مبارزه با آن، بهره برداری ارتش متجاوز را ممکن می سازد. از این تناقض، شکاف در مبارزه ما  سر بر می دارد، سبب دشواری مبارزه و کاهش  نیروی آن می شود.

در چنین وضعیت دشواری که  میان ایرانی ها و ایرانی تباران فرانسه نیز وجود داشته، با پیشاهنگی زنان، عده ای آستین بالا زده و مبتکر این گردهمایی شده بودند. یکی از آن زنان،  شیرین اردکانی، آخرین سخنران بروی صحنه آمد و از اعماق وجودش سخن گفت و بسیاری بهمراه او اشک ریختند. او ابتدا گفت که نگران مردم ایران در زیر بمباران ها است. گفت در ایستگاه های رادیو و تلویزیونی فرانسه که دعوت می کنند، جای اول به متخصصین سلاح ها و استراتژی های جنگی داده می شود تا  از برتری ها، توانانیی ها، و کارآیی جنگ آوران بگویند. متخصصینی می آورند تا بگویند کدام سلاح ها بر کدام سرند و بهتر می کشند. جایی برای ما نیست تا از مردم  و قربانیان بگوئیم واگر جایی باشد  تنها در انتهاست. خانم اردکانی گفت انگار ما نبودیم که خود پا بمیدان مبارزه گذاشتیم و برای رهایی خود با این استبداد خونخوار و ویرانگر رو در رو شدیم، مبارزه کردیم، قربانی دادیم، زندانی دادیم وکشته دادیم. حالا آمده اند با بمباران بر سر ما و بر کشورمان، می خواهند ما را آزاد کنند. ایرانیان، مردمی نیستند که نیاز مند باشند به آن ها درس داد. آن ها منتظر نماندند تا کسی بخواهد بیاید آزادشان  کند. آن ها دو و نیم سال پیش با زن زندگی آزادی بپا خاستند، و بهایی سنگین پرداختند، کشته  دادند و همه فرانسوی ها هم خبردار شدند. حالا، مرگ حق آن هاست؟ بمب حق آن ها است، این حملات حق آن ها است؟ این قبیح است که بگویند شما را با بمباران آزاد می کنیم و شما جز این سزاوار چیز دیگر نیستید. کی این تصمیم را گرفته است. ایرانیان نیازی به ناجی ندارند. آن هم این  ناجی که خوب می دانیم چه ماهیتی دارد.

در میان جمعیت شرکت کننده در تظاهرات ضد جنگ 19 ژوئن در پانتئون پاریس، خشم مشهود بود اشک نیز. جمعیتی که ترکیبی از ایرانی ها، ایرانی تباران و فرانسویان از زن و مرد و پیر و جوان بودند. در میان آن ها تعداد قابل توجهی از نمایندگان احزاب سیاسی و منتخبین مردم در مجلس ملی فرانسه، و از انجمن ها و نهادهای مدنی و حقوق بشری فرانسوی و بین المللی حضور داشتند. حضور احزاب و انجمن ها و چهره های سیاسی  ایرانی نیز مشهود بود. حزب چپ ایران در فرانسه، با صدور اعلامیه ای به دو زبان فارسی و فرانسوی، همگان را به شرکت در این گردهمایی دعوت کرده بود.

"نه ملا، نه جنگ"، "اتش بس هم اکنون"، و شعارهای دیگر در همبستگی با تحت سلطه ها و قربانیان جنگ،  و سخنرانی ها همه به زبان فرانسوی ایراد شدند.  پخش قطعاتی از  موسیقی های محبوب ایرانی ها و قطعه ای  از توماج صالحی بخشی دیگر از فضای پرتاثیر و پر معنای این تظاهرات ضد جنگ در پاریس بود. و در انتها، بدعوت گرداننده برنامه، شعار "زندانی سیاسی آزاد باید گردد"، میدان پانتئون پاریس را فرا گرفت. این شعار بدعوت گرداننده، بفارسی بیان شد.

جمعه 30 خرداد 1404 - 20 ژوئن 2025